خانواده | کودکان | والدین | والدین | لجبازی | روانشناسی کودکان
آیا کودک شما لجباز است؟
عبارات مهم : خانواده – کودکان
کودکان لجباز بسیار حساس و زودرنج هستند و اغلب سریع خشمگین می شوند
اصولا ً لجبازی یک نوع واکنش‌ها و تصویر العمل نامطلوب است که به صورت های مختلفی خود را نشان می دهد، از جمله آسیب رساندن به خود و دیگران، ناسزا گفتن، گریه کردن و فریاد کشیدن، شکستن وسایل و … در افراد لجباز پایین بودن اعتماد به نفس و عدم داشتن خود باوری مثبت و پذیرفتن خود واقعی مشهود است.
آیا کودک شما لجباز است؟
آیا کودک شما لجباز است؟ آیا نوجوانتان دائم با نظرها و سخنان شما مخالفت می کند؟
شاید پاسخ شما به این پرسش ها مثبت باشد و دلواپس این باشید که فرزندتان لجباز است و جهت کنار آمدن با لجبازی کودکتان از دوستان و نزدیکان راه حل هایی را جویا شده است باشید. در ادامه این مطلب به بیان شاخصه های کودکان لجبازمی پردازیم تا لجبازی را ریشه یابی کنیم . کودکان لجباز بسیار حساس و زودرنج هستند و اغلب سریع خشمگین می شوند و به کینه توزی و انتقام جویی میل به دارند. در کودکان لجبازی زیاد در نافرمانی نمود پیدا می کند و خانواده ها زیاد به علت این خصلت، کودک را لجباز توصیف می کنند. بعضی والدین هر نافرمانی از سوی کودک را لجبازی می شمارند در حالی که اگر نافرمانی استمرار داشته باشد، آن را لجبازی می دانیم.
علل لجبازی در کودکان
علل لجبازی در کودکان بسیار گسترده و پردامنه هست. از نظر بیولوژیکی اختلال در عملکرد غدد و اعصاب ممکن است یکی از عوامل لجبازی در کودکان باشد. در حقیقت لجبازی کودک در هر زمینه ای معنای خاص دارد که باید درک و شناسایی شده است و سپس مسئله برطرف گردد. بدترین حالت آن است که کودکی لجبازی را از حد بگذراند و والدین گمان کنند این کودک ذاتا ً لجباز هست. چیزی به نام لجبازی یا پرخاشگری و ناسازگاری ذاتی وجود ندارد، بلکه هر معلولی در کودکان علتی دارد که باید برطرف شود. ناگفته نماند که نوعی از لجبازی نیز وجود دارد که با استقبال والدین همراه است و از همین طریق تقویت می شود. در این حالت که به لوس شدن تعبیر می شود کودک امتناع ها و اصرارهای بیجا را به بازیچه ای جهت جلب توجه و بلکه رضایت والدین تبدیل می کند و از همین طریق تاثیری عاطفی بر والدین می گذارد تا به خواسته اش برسد. ولی زیاد لجبازی ها ریشه در سبک رفتاری والدین دارد.
در ۴ مدل سبک توجه والدین به کودکان می توان ریشه لجبازی را شناسایی کرد؛ در قدم اول توجه ناکافی والدین ممکن است عامل لجبازی کودک باشد. به این معنا که چون کودک دچار کم توجهی هست، با لجبازی قصد جلب توجه والدین را دارد و تلاش می کند از این طریق توجه آن ها را برانگیزد. بعضی والدین هم به کودک «توجه مشروط» می کنند؛ حتما شنیده اند که والدین به فرزند خود می گویند: «اگر این کار را بکنی، پسر یا دختر خوبی هستی» آن ها با این کار در واقع خوب یا بد بودن کودک را به انجام دادن یا ندادن یک کار مشروط می کنند. از طرف دیگر والدین بسیاری هم هستند که با توجه بسیار زیاد به کودک او را لجباز بار می آورند.
این کودکان اغلب پرتوقع هستند و بعد از مدتی هیچ چیز آن ها را راضی نمی کند. توجه منفی هم نوع دیگری از توجه است که معمولا ً با داد زدن، سرزنش و توهین کردن همراه است و کودک به عنوان مکانیسم دفاعی از لجبازی استفاده می کند. ناکامی هم یکی از علل لجبازی در کودکان هست. کودکانی که دائم در رسیدن به اهداف خود شکست می خورند، لجباز بار می آیند. از طرفی خانواده هایی که دائم کودک را نهی می کنند، ازاوانتظارات زیادی دارند، ازروش های تشویقی جهت اوج بردن انگیزه کودک در انجام کارها استفاده نمی کنند، او را به سوی لجاجت سوق می دهند. نباید فراموش کرد که سرزنش و امر و نهی بیش از حد به کودک او را لجباز می کند. کودک به عنوان یک انسان حق دارد گاهی اشتباه کند بدون این که مستحق سرزنش باشد. در حالی که بعضی والدین اجازه اشتباه کردن به کودک نمی دهند و بابت هر کار اشتباه او را سرزنش می کنند.
کودک در مراحل رشد درمی یابد که حق دارد اشتباه کند و مستحق سرزنش نیست. بنابراین در برابر والدین جبهه می گیرد. انعطاف ناپذیری والدینی که انتظار شکست یا اشتباه را از کودک خود ندارند باعثمی شود اجازه کسب تجربه به او را ندهند و اگر هم اجازه این کار را بدهند بابت هر اشتباه او را سرزنش می کنند.
علل لجبازی در کودکان بسیار گسترده و پردامنه است
خانواده | کودکان | والدین | والدین | لجبازی | روانشناسی کودکان
لجبازی ناشی از خشم درونی
گاه بروز ندادن خشم به وسیله کودک، باعثلجبازی می شود و گاهی اضطراب ها و تنش های درون خانوادگی به خشم درونی در او منجر می شود. هم چنان که الگوپذیری از والدین و تناقضات رفتاری والدین بر شکل گیری لجاجت در واکنش‌ها و شخصیت کودک نقش دارد. لجبازی جهت کودک در واقع راهی جهت رسیدن به نشانه است لیکن او یاد گرفته است با لجبازی به نشانه و خواسته خود برسد. او این الگو را از رفتارهای مستقیم والدین و یا تناقضاتی که در خانواده شاهد بوده، گرفته است.
والدینی که ضد و نقیض صحبت می کنند و خودشان لجبازی می کنند، در واقع لجبازی را آموزش می دهند و طبیعی است که کودک هم همان طور بارمی آید. دقت کنید که کودک با مهارت زندگی و مهارت های ارتباطی آشنا نیست و این والدین هستند که راه های رسیدن به نشانه و نه گفتن را باید به او آموزش دهند. در کودکان دشوار، مبتلا به اوتیسم و بیش فعال، مبتلا به صرع و آلرژی، لجبازی زیاد مشاهده می شود. همچنین تناسب نداشتن قد به وزن، کم کاری یا پرکاری غدد، اضطراب های نهان و فراگیر هم در این امر موثر است.
اگر کودکی یاد گرفته باشد جهت رسیدن به هدف(اسباب بازی، شکلات، تفریح و بعدها رایانه و ماشین و …) می تواند با گریه، قهر، داد و بیداد به هدفش برسد این کار را تا دوران بزرگسالی ادامه می دهد. این افراد در زمینه شغلی و تحصیلی نمی توانند رشد چندانی داشته باشند و مدام عوض کردن رشته یا عوض کردن شغل می دهند. از طرف دیگر در زندگی یکسان به صورت ناخودآگاه و ناآگاهانه سبک های لجبازی خود را ادامه می دهند و نمی توانند راجع به پرسشها و پرسشها خود با همسرشان به نتیجه برسند.
روانشناسان معتقدند تهدید، فرزند ها را لجبازتر می کند. لجبازی در کودکان معمولا ً از سن یک سالگی شروع می شود و حتی می تواند با رفتارهای نادرست اطرافیان در کودک نهادینه شود. کودکان جهت پیدا کردن خود و جایگاهشان و گاهی به علت اینکه می خواهند خودشان را به اطرافیان ثابت کنند لجبازی می کنند و یکی از اساسی ترین پرسشها این است که والدین در این شرایط خودشان هم داخل بازی لجبازی کودکان می شوند و آنها هم به نوعی به لجبازی با آنها می پردازند.
بهترین اقدام والدین در این لحظه می تواند این باشد که دلگیر نشوند و تلاش کنند به صورت امری و دستوری با کودک صحبت نکنند بلکه با او همدلی کرده و کمک کنند تا قدرت تصمیم گیری در کودک تقویت شود.
همچنین والدین باید تلاش کنند مطالب را به صورت انتخابی جهت کودک بیان کنند. به طور مثال به او می گویند «الان می خواهی غذا بخوری؟» و نباید مستقیما ً به او امر کنیم «بیا غذا بخور» بلکه او را در جایگاه یک تصمیم گیری قرار دهند و با این روش کودک نسبت به مسائلی اجتناب کرده و نسبت به آن لجبازی می کند، این در حالی است که بعد از استفاده این روش می توان اظهار میل به به آن کار را در کودک مشاهده کرد. بدترین کار در شدت یافتن لجبازی کودک، ترساندن کردن او هست. باید بتدریج او را نسبت به کاری که باید انجام دهد آماده کنید و قواعدتان را خیلی روشن و قابل درک بیان کنید.
با این حال کارشناسان علوم تربیتی لجبازی را خصلتی طبیعی و مهم می دانند که از میل به کودک به کسب درجاتی از استقلال شخصیتی ناشی می شود و باید پذیرفته و کنترل شود. بر این اساس لجبازی نکردن کودک در هیچ زمینه ای می تواند نشانه یک عارضه حاد روانی باشد که باید جهت درمانش اقدام کرد.
والدین باید بدانند لجبازی کودک خصلتی طبیعی است که باید پذیرفته شود. گاهی کودک به لجبازی به چشم یک بازی نگاه می کند و می خواهد والدین را در این بازی شریک سازد. معلوم است کودکانی چنین رفتاری از خود نشان می دهند که نیاز آنها به بازی و لذت بردن در کنار والدین و همچنین تماس فیزیکی با بدن والدین در آنها ارضا نمی شود. ممکن است کودک لجبازی را به نشانه قهر انجام دهد و بخواهد به والدین بفهماند دلخور یا مخالف است.
در مقابل، لجبازی شدید و کنترل نشده نیز از رفتارهای نامناسب والدین حکایت دارد. در حقیقت لجبازی مهار گسیخته نتیجه رفتارهای والدین و شرایط محیطی است که کودک را به لجبازی زیاد وادار می سازد. اگر کودکی لجبازی را از حد می گذراند باید ریشه این واکنش‌ها را در نحوه برخورد والدین و اطرافیان و تنبیه ها و تشویق های آنان جستجو کرد.
منبع:afkarnews.ir
واژه های کلیدی: خانواده | کودکان | والدین | والدین | لجبازی | روانشناسی کودکان
