الیگوهیدرآمنیوس یا کم کردن حجم مایع آمنیون

مایع آمنیون، مایعی است که در اطراف جنین وجود دارد، اگر این مایع از حد استاندارد خود کمتر شود در اصطلاح پزشکی به الیگوهیدرآمنیوس دچار خواهید

مایع آمنیون، مایعی است که در اطراف جنین وجود دارد، اگر این مایع از حد استاندارد خود کمتر شود در اصطلاح پزشکی به الیگوهیدرآمنیوس دچار خواهید شد. البته درصد احتمال مبتلا شدن به الیگوهیدرآمنیوس در حدود ۲ درصد حاملگی ها هست. مواردی دیده شده است است که حجم مایع آمنیون در حدود چند میلی متر هم رسیده است.

الیگوهیدرآمنیوس یا کم کردن حجم مایع آمنیون

به طور کلی کاهش حجم مایع آمنیوتیک در اوایل حاملگی شیوع کمتری دارد ولی در اغلب حاملگی های طول کشیده تا بعد از ترم دیده می شود. تشخیص سونوگرافیک الیگوهیدرآمنیوس بر اساس AFI (اندکس مایع آمنیوتیک) کمتر یا مساوی ۵ سانتیمتر و یا یک پاکه منفرد مایع آمنیوتیک کمتر یا مساوی ۲ سانتیمتر در نظر گرفته می شود. اوضاع های متعددی باعث کم کردن مایع آمنیوتیک می شوند از جمله اختلالات کروموزومی، ناهنجاریهای جنینی، محدودیت رشد، حاملگی طول کشیده، پارگی پرده ها، نارسایی رحمی جفتی، فشار خون بالا، مسمومیت حاملگی، دیابت ، بعضی از داروها و… . گاهی علت بروز آن نامشخص هست. در موارد زودرس ، در سه ماهه دوم، پیامد جنین عموما نامطلوب هست. عوارض در موارد زودرس مشمول بر بد شکلی های عضلانی اسکلتی، هیپوپلازی ریه و مرده زایی می باشد.

در آخرهای حاملگی کم کردن مایع آمنیوتیک با زیاد کردن احتمال پیامدهای نامطلوب حاملگی مثل مرده زایی، وضع حمل زودرس و عواقب ناشی از آن همراه است.

بسته به علت ایجاد الیگوهیدرآمنیوس درمانهای اختصاصی که البته بسیار محدود هستند انجام می شود. اداره بیمار عمدتا مشمول بر در نظر گرفتن دقیق اوضاع جنین به خصوص در آخرهای حاملگی هست. در صورت بروز علائم خطر در جنین ختم حاملگی صورت می گیرد.

اندازه گیری مایع آمنیوتیک

به دو روش انجام می شود.

مایع آمنیون، مایعی است که در اطراف جنین وجود دارد، اگر این مایع از حد استاندارد خود کمتر شود در اصطلاح پزشکی به الیگوهیدرآمنیوس دچار خواهید

۱- maximum vertical pocket) MVP):

بیشترین قطر قدامی – خلفی بزرگترین کیسه عادی از اندام جنین یا بند ناف اندازه گیری می شود که مقدار طبیعی آن ۲الی ۸ سانتی متر است .

۲- amuiotic fluide index) AFI):

در این روش رحم به چهار قسمت مساوی تقسیم می شود که در هر یک از آنها قطر قدامی – خلفی بزرگترین کیسه اندازه گیری می شود. اعداد حاصل با هم جمع شده است ومقدار طبیعی آن ۵الی ۲۴ سانتی متر است.

علل کم شدن مایع آمنیوتیک

– نشت مایع از کیسه آب: مرسوم ترین علت آن سوراخ شدن یا پارگی کیسه آب قبل از موعد وضع حمل است.

الیگوهیدرآمنیوس یا کم کردن حجم مایع آمنیون

– حاملگی طولانی مدت: با پیشرفت حاملگی، آرام آرام مایع اطراف جنین کم شده است و جای بیشتری جهت رشد جنین می دهد. در صورتی که موعد وضع حمل برسد و وضع حمل اتفاق نیفتد (زایمان دیررس)، آب بیشتری جذب شده است و اطراف جنین تقریبا خشک می شود.

– عفونت داخل رحمی : مبتلا شدن به بعضی عفونت ها می تواند باعث کم شدن میزان مایع گردد.

– ناهنجاری های جنینی : بعضی پرسشها ژنتیکی و بعضی از ناهنجاری های جنینی مانند نقص در تشکیل کلیه، انسداد مجرای خروجی ادرار و … می توانند باعث کم کردن مایع شوند.

– داروها : مصرف بعضی داروها در دوران بارداری از قبیل بعضی مسکن ها نیز باعث کم کردن حجم مایع درون کیسه آب می شود.

مایع آمنیون، مایعی است که در اطراف جنین وجود دارد، اگر این مایع از حد استاندارد خود کمتر شود در اصطلاح پزشکی به الیگوهیدرآمنیوس دچار خواهید

– ناشناخته : گاهی بدون وجود هیچ مشکلی، حجم مایع به طور خود به خود کم کردن می یابد.

بلع مایع آمنیوتیک از سوی جنین هم در رشد ریه و دستگاه گوارش جنین نقش دارد و کم کردن آن مانع رشد کامل و مناسب ریه میشود.

اليگوهيدرآمنيوس در آخرهای حاملگی

حجم مايع آمنيوني به طور طبيعي بعد از هفته ۳۵ کم کردن مي يابد .اداره کردن اليگو هيدروآمنيوس در آخرهای حاملگی بستگي به وضيعت کلينيکي دارد .در يک حاملگي عارضه دار شده است با اليگوهيدرآمنيوس ومحدوديت رشد جنينی به دليل عوارض همراه مواظبت دقيق جنيني مهم است و زايمان به دلايل مادري وجنيني توصيه می شود.

عــــوارض اليگوهيدرآمنيوس

– فشرده شدن بند ناف حين ليبر

الیگوهیدرآمنیوس یا کم کردن حجم مایع آمنیون

– افزايش ۵۰ % افت متغير صدای قلب در طي ليبر

– خطر دفع مکونيوم غليظ

– هیپوپلازی ریه (به خاص در موارد پرزانتاسیون اولیه)

– دفرمیته های اندامی (به خاص دفرمیته فلکسیون، جابه جایی مفصل هیپ، کلاب فوت)

– چسبندگی های آمنیون به پوست جنین

– پرولاپس بند ناف

– زیاد کردن احتمال دستکاری های زایمانی

اندکس ۵ سانتي متر يا کمتر همواره با افزايش ۵ برابر ميزان زايمان سزارين همراه است.

علائم اليگوهيدرآمنيوس

اگر كمبود مايع شديد باشد، رحم كوچك تر از حد طبيعی جهت آن مرحله از حاملگی به نظر می رسد و گرنه در اكثر موارد، كم شدن حجم آب به طور اتفاقی و در سونوگرافی تشخيص داده می شود.

اقدامات پزشکی حین اليگوهيدرآمنيوس

در صورت وجود پارگی پرده ها، باید درمان را به صورت صحیح انجام داد.

در کمتر از ۳۴ هفته: هرگونه اختلال زمینه ای مادر را درمان کنید. در صورت مشاهده موارد غیر طبیعی، باید مادر را خوابیدن کرد. انجام CTG روزانه، داپلر و پروفایل بیوفیزیکی هفتگی، مهم هست. در صورت وجود شواهد نقص جنینی، وضع حمل را باید به روش سزارین ختم کرد. درمان سرپایی: شمارش روزانه حرکات جنین،داپلر و پروفایل بیوفیزیکال هفتگی. به مادر توصیه کنید که در صورت کم کردن حرکات جنین نسبت به حد معمول، مراجعه کند.

پس از ۳۴ هفتگی: هر گونه اختلال زمینه ای مادر را درمان کنید. در صورتی که نتیجه های بررسی های انجام شده است غیرطبیعی باشد، بستری، ختم بارداری و وضع حمل سزارین را باید در نظر داشت. درمان سرپایی، به همان صورت ذکر شده است در بالاست.

پس از هفته ۴۱: القاء زایمان.

در طی زایمان: مونیتورینگ مداوم از طریق CTG، آمنیوترانسفیوژن به وسیله ء کلوئید، مواظبت در جهت کم کردن ریسک پرولاپس بند ناف.

 درمان های مرسوم در این موارد شامل:

۱) تزریق محلول سدیم کلراید به داخل کیسه آمنیوتیک در مقطعی از  بارداری باعث زیاد کردن موقتی مقدار مایع آمنیوتیک می شود و از عوارض بعدی الیگوهیدرآمنیوس می کاهد.

۲) تزریق محلول سدیم کلراید به داخل کیسه آمنیوتیک در طول وضع حمل از طریق لوله ای که وارد رحم می شود. اضافه کردن مایع جهت کم کردن فشار بر روی بند ناف در طول وضع حمل و کم کردن احتمال جراحی سزارین انجام می شود.

۳) تزریق مایع قبل از وضع حمل از طریق تکنیک آمنیوسنتز به منظور زیاد کردن وضوح تصویرهای سونوگرافی. در این مورد، محلول سدیم کلراید به کیسه آمنیوتیک از طریق یک سوزن بلند به دیواره شکم تزریق می شود. معمولا بعد از انجام این کار در طول یک هفته مجددا مایع آمنیوتیک کم کردن می یابد ولی اینکار در هنگام سونوگرافی به پزشکان در مشاهده استخوان بندی جنین و تشخیص بعضی پرسشها کمک می کند.

۴) مادر باردار در صورت تشخیص الیگوهیدرآمنیوس باید استراحت کند یا در بیمارستان خوابیدن شده است و مایعات بدن او با مایعات خوراکی یا مایعات تزریقی تامین شود تا سطح مایع به مقدار طبیعی بازگردد.

در مواردی که زن باردار به اليگوهيدرآمنيوس دچار شود و در سه ماهه ی اول بارداری قرار داشته باشد، دکتر به احتمال زیاد سقط جنین را تجویز می کند.

هرگونه کپی برداری با نام دکتر سلام و لینک دهی مستقیم مجاز است