طبق نظر پزشکان این ویروس قابل درمان است اما شیوع آن نسبت به سایر ویروس ها سریع تر است و برای افراد کهنسال و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات ریوی و قلبی-عروقی دارند، خطرناک است، لذا برای محافظت از افراد جامعه, نیاز به مراقبت شدیدتر و جدی‌تر می باشد، که از لحاظ روانی, باعث می شود انسان دچار استرس و بعد از آن اضطراب شود.
اثرات استرس بر انسان
- تأثیر هیجانی: احساس اضطراب و افسردگی
- تأثیر فیزیولوژیکی: اختلال در کارکرد گوارش، افزایش ضربان قلب
- تأثیر شناختی: کاهش تمرکز و توجه و حواس پرتی
- تأثیر رفتاری: مانند افزایش گریز از کار و فعالیت و اختلال در خواب
شبکه‌های اجتماعی هم به دلیل عدم فرهنگ استفاده و عدم سواد استفاده از آن دلیلی بر افزایش استرس در انسان‌ها شده است, که این امر در خصوص ویروس کرونا مستثنی نیست.
ویروس کرونا و چگونگی رفتار با کودکان برای جلوگیری از استرس
- کودکان همانند بزرگسالان دچار استرس می‌شوند اما با این تفاوت که کودکان در حال رشد هستند و مواجهات امروز آنها زمینه‌ساز رشد کودکان در بزرگسالی است. فروید مشکلات اصلی روحی و روانی را ناشی از مسائل کودکی می‌داند که در بزرگسالی به شکل مشکلات روانی بروز می‌کنند.
- کودکان در بروز استرس با بزرگسالان تفاوت‌هایی دارند مثل بروز استرس به شکل لجبازی یا پرخاشگری. یکی از منابع مهم ایجاد استرس در کودکان نوع مواجهه پدر و مادر با مسائل است، یعنی کودک می‌تواند در اثر استرس پدر و مادر خود دچار استرس شود یا اینکه نوع رفتار پدر و مادر در کودک ایجاد استرس كند.
- در مورد ویروس کرونا، متناسب با سن کودکان توضیحات لازم را به آنها بدهید.
- کودکان برای انجام هر کاری نیاز به یادگیری دارند لذا برای یادگیری جهت رعایت بهداشت فردی باید آنها را با آرامی و به دور از ایجاد ترس آموزش داد.
- کودکان برای یادگیری نیاز به آموزش, تکرار و تمرین بیشتری دارند پس نیاز به حوصله دارد. به این نکته توجه داشته باشید که کودکان با توجه به شرایط رشدی بازیگوش هستند لذا با آرامی به آنها یادآوری کنید. شراکت در انجام کارها سطح یادگیری را بالا و زمان یادگیری را کاهش می‌دهد.
- کودکان بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به بازی دارند تا حواسشان از منبع و موضوع استرس منحرف شود، لذا با توجه به اینکه سفارش شده در منزل بمانید سعی کنید بازی‌هایی را به آنها آموزش دهید که بتوانند در منزل انجام دهند. توجه داشته باشید مشارکت والدین در بازی به کم شدن استرس کودکان کمک شایانی دارد.
- مطرح کردن موضوع به‌صورت قصه کمک زیادی به آرام‌سازی کودکان می‌کند. همچنین نقاشی با موضوع بیماری کرونا می‌تواند کودک را از استرس دور نگه داشته و در عادی‌سازی آن موثر است.
- در حضور کودکان در خصوص شدت بیماری یا فوت افراد به دلیل این بیماری خودداری كنید.
- در صورت وجود علائم اولیه بیماری در یکی از اعضای خانواده و یا کودک از رفتار شتاب‌زده و وحشت‌زده جداً خودداری کرده و با آرامی با کودکان رفتار کنید.
- یادتان باشد کودکان در منظر روانی بسیار حساس و هر گونه تنشی در رشد روحی روانی و آینده کودک شما مستقیماً تاثیر گذار است.
ویروس کرونا و تاثیر استرس آن در بزرگسالان
- استرس شدید می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی تأثیر بگذارد و موجب بروز انواع مشکلات هیجانی، روان‌شناختی، جسمی و رفتاری شود. برخی از این تأثیرات در زمان ایجاد استرس و برخی در طولانی مدت بر انسان آشکار می‌شود. تأثیر برخی از این مشکلات زودگذر اما تأثیر برخی عمیق و ماندگار است. برخی از این تأثیرات می‌تواند باعث بروز اختلالات دیگر نیز شود.
- استرس و اضطراب یکی از این نمونه اختلالاتی هستند که می‌تواند تأثیر زودگذر و هم تأثیر عمیق یا طولانی مدت داشته باشد. یکی از مهم‌ترین تأثیرات استرس و اضطراب, کم شدن و تضعیف سیستم ایمنی بدن است. طبق نظر پزشکان کسانی که دارای ضعف ایمنی بدن هستند زودتر و راحت‌تر به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند.
- ترس از ابتلا به ویروس کرونا نیز می‌تواند تولید اختلالاتی مانند وسواس در انسان‌ها داشته باشند، مخصوصاً وسواس شستن دست‌ها که به جهت جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا سفارش شده است.
- اختلالات دیگری که در صورت عدم کنترل و مدیریت استرس در این روزها انسان را تهدید می‌کند اختلال ترس، اختلال خواب و در صورت پیشرفت و بی توجهی به استرس و اضطراب اختلال, وحشت زدگی است.
راهکارهایی برای دوری از استرس و اضطراب ناشی از بحران ویروس کرونا
۱٫ نخست اینكه نسبت به بیماری کرونا ویروس آشنایی لازم را پیدا کنیم تا بتوانیم نسبت به این بیماری درک لازم را داشته باشیم.
۲٫ از دستورالعمل‌ها و راهکارهای جلوگیری از این بیماری که توسط منابع رسمی اعلام می‌شود (که همان رعایت کامل بهداشت فردی و عمومی مثل شستن دست‌ها با آب و صابون، تردد کمتر در بیرون از خانه، رعایت فاصله با افراد هنگام صحبت کردن و… است) پیروی کنیم.
۳٫ اگر در فضای مجازی یا حقیقی با اظهار نظر و یا توصیه‌هایی توسط افراد مواجه شدید، ابتدا باید از متخصص بودن فرد و سپس صحت مطالب آن آگاهی لازم را کسب کنید.
۴٫ از جست‌وجو در خصوص بیماری در فضای مجازی و حقیقی به صورت افراطی و غیر طبیعی جداً خودداری کنید چرا که تمرکز بر یک موضوع موجب القا به انسان می‌گردد و بر این باور می‌شود که خود دارای این بیماری است.
۵٫ زندگی عادی خود را داشته باشید و از انجام اعمال بیش از حد نیاز (مانند حمام کردن زیاد، مصرف بی رویه دارو و…) جداً خودداری كنید.
۶٫ حتماً در طول زمان کارهایی عقب افتاده‌ای در منزل دارید که به دنبال وقت برای انجام آنها بوده‌اید. اكنون بهترین موقع برای انجام آن‌هاست. لیستی از آن کارها تهیه کنید و با کمک اعضای خانواده آنها را انجام دهید. این کار باعث انحراف ذهن شما از بیماری کرونا می‌شود.
۷٫ به فکر سرگرمی در خانه باشید. با اعضای خانواده بازی هایی که در خانه امکان اجرای آن وجود دارد را انجام دهید. این کار برای آرامش در خانه خصوصاً برای کودکان مناسب است.
۸٫ در تغذیه روزانه خود ادویه جاتی مانند زردچوبه، دارچین و زعفران که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شوند، استفاده کنید.
۹٫ رعایت مسائل بهداشتی مانند شستن دست‌ها و قرقره آب نمک لازم است، اما مواظب باشید تکرار زیاد آن و انجام بی‌رویه این کارها شما را دچار اختلال وسواس می‌کند.
۱۰٫ به مسائل خوش‌بین باشید، چرا که خوش بینی سازش جسمانی و روانی انسان را با وقایع تنش‌زا ایجاد می‌کند و از میزان استرس می‌کاهد.
۱۱٫ فضای خانه را آرام نگه دارید و از ایجاد تنش جداً خودداری کنید. شنیدن موسیقی ملایم و آرام می‌تواند ما را در کنترل استرس کمک کند.
۱۲٫ حتماً در برنامه روزانه خود زمانی را برای مطالعه لحاظ کنید. بهتر است موضوع مطالبی که مورد مطالعه قرار می‌گیرد با بیماری‌ها خصوصاً با ویروس کرونا غیر مرتبط باشد.
۱۳٫ مراقب کودکان باشید. اجازه ندهید استرس به آنها منتقل شود. کودکان در فضای آرام می‌توانند خوب آموزش ببینند و از آنچه یاد گرفته‌اند به راحتی استفاده کنند. بدون ایجاد تنش به کودکانتان راه‌های مقابله با این ویروس را آموزش دهید. مواظب باشید جلوگیری بی‌رویه از مبتلا شدن به یک بیماری جسمی، روح و روان شما را بیمار نکند.
سخن آخر
در مواقع چنین بحران هایی باید توانایی مدیریت استرس خود را داشته باشید و مهارت کنترل استرس و مدیریت آن را بیاموزید. مدیریت و کنترل استرس، مهارتی بسیار ساده و آسان است که در صورت رعایت نکات و به کارگیری اصول آن، هم می‌توان در آرامش زندگی کرد، هم می‌توان بحران‌ها را به راحتی پشت سر گذاشت و درگیر بیماری های روانی نشویم.
انسان در آرامش می‌تواند بهترین تصمیم‌گیری را داشته باشد و برای عبور از مسائل و بحران‌ها، بهترین، کوتاه ترین و کم‌هزینه ترین راه‌ها را انتخاب كند.
