آیا انتخاب نامهای خارجی برای کسب و کارمان مناسب است؟
پوشاک کاسپین، لوازم منزل ایساتیس، پیتزا هالیدی، سی‌دی‌سنتر، هایپراستار و… نام فروشگاه‌هایی است که در گوشه و کنار خیابان‌ها مشاهده می‌کنیم، اسامی که نه تنها مناسب حرفه و نوع کالا و خدمات ارائه شده نیست بلکه متناسب با فرهنگ غنی و اصیل ایرانی نیز نیست و صرفا اسامی ناآشنا، فرنگی و عجیبی هستند که به تصور فروشندگان و مالکان فروشگاه‌ها برای جلب مشتری بیشتر انتخاب می‌شوند.
اما آیا به‌راستی نام‌گذاری مغازهها با اسامی عجیب و غریب می‌تواند تاثیری در جذب مشتریان داشته باشد؟
در این گزارش نگاهی خواهیم داشت به علت انتخاب نامهای فرنگی و دور شدن از اسامی اصیل فارسی و اینکه آیا اصولا نظارتی بر امر نام‌گذاری اماکن و فروشگاه‌ها صورت می‌گیرد؟ و اگر می‌گیرد مسئولان و متولیان این امر چه کسانی هستند؟
نام‌گذاری نامفهوم و نامتجانس
پرسه‌ای در خیابان‌های شهر می‌زنیم به اسامی فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و مراکز تجاری نگاهی می‌اندازیم، خیابان پر شده از مغازه‌هایی که اسامی نامفهوم و ناآشنا و غالبا فرنگی برای خود انتخاب کرده‌اند اسامی که حتی متناسب با نوع کالا و حرفه نیست. تعویض روغن پرزیدنت، مبلمان سون، کافه قنادی سانی و…
از یکی از مغازه‌داران علت انتخاب نام لاتین را برای مغازه خود جویا می‌شویم. وی درپاسخ ما می‌گوید: «استفاده از نامهای خارجی مشتریان بیشتری برای مغازه‌های ما جذب می‌کند و کلاس مغازه ما را بالا می‌برد!»
به اعتقاد او هر چه مغازه پرزرق و برق‌تر باشد و از نام عجیب و غیرعادی استفاده کند جنبه تبلیغی بیشتری دارد و به فروش کالای بیشتری منجر می‌شود.
مغازه‌دار دیگری می‌گوید: «انتخاب اسامی مغازهها سلیقه‌ای است و با انتخاب مغازه‌دار صورت می‌گیرد و بسته به نوع کالا و خدمات تعیین می‌شود اما برای نام‌گذاری معمولا محدودیتی وجود ندارد و می‌توانیم هر نامی که می‌خواهیم انتخاب کنیم.»
وی اضافه می‌کند: «چه نام یک فروشگاه جالب‌تر و زیباتر باشد بر اذهان عمومی مردم تاثیر بیشتری میگذارد و مشتریان بیشتری جذب مغازه می‌شوند.»
اما این مغازه‌دار نمی‌گوید که منظورش از اسامی زیبا و جالب و با کلاس چه اسامی است؟ آیا نامهای اصیل ایرانی است یا نامهای خارجی و عجیب و غریب؟!
نظر «مریم کدخدایی» روانشناس را درباره تاثیر نام‌گذاری مغازهها، مراکز تجاری و خدماتی بر اذعان عمومی مردم جویا می‌شویم.
وی می‌گوید: «مسلما اولین تاثیری که یک نام مناسب بر اذهان و روان انسان‌ها دارد انتخاب آن فروشگاه برای خرید و تامین نیازهای زندگی است.»
وی اضافه می‌کند: «هرچند انتخاب اسامی فروشگاه‌ها جنبه سلیقه‌ای دارد و افراد در انتخاب نام فروشگاه‌ها، رستوران‌ها و مراکز خدماتی خود اختیار کامل دارند اما مهم‌ترین مسئله‌ای که باید در نظر داشته باشند سنخیت و هماهنگی با فرهنگ ملی و اسلامی است.»
به اعتقاد او پس از تاثیری که نام فروشگاه بر اذهان مردم میگذارد مهم‌ترین عامل بعدی محیط فروشگاه، رستوران و نحوه طراحی، چیدمان و دکوراسیون آن مغازه است که اگر براساس الگوی ایرانی و مدل‌های اصیل ملی طراحی شده باشد مشتریان بیشتری را جذب می‌کند.
وی به عنوان مثال می‌گوید اگر یک سفره‌خانه یا رستوران سنتی نام ایرانی داشته باشد ولی از نظم و ترتیب، بهداشت و طراحی مناسبی که آسایش و امنیت روانی مشتریان را تامین کند برخوردار نباشد مشتری در این مکان احساس راحتی نخواهد داشت و ترجیح می‌دهد سریعا این رستوران را ترک کند و به مکان دیگری برود.
کدخدایی اضافه می‌کند: «باید این مسئله آسیب‌شناسی شود و علت مراجعه بیشتر مردم به برخی مراکز تجاری، تفریحی، خدماتی روشن شود و مشخص گردد که چرا مردم از برخی مکان‌ها استقبال بیشتری می‌کنند و از مکان‌های دیگر روی گردانده‌اند.»
این کارشناس روانشناسی خاطرنشان می‌سازد: «مجموعه عواملی همچون نام مناسب، محیط مناسب و دلپذیر همراه با رفتار توأم با صبر و متانت فروشندگان می‌تواند در جذب مشتری تاثیرگذار باشد و آنچنان آرامش و امنیت خاطری برای مشتریان ایجاد کند که با اطمینان دائمی و بیشتری به خرید یا استفاده از خدمات بپردازند.»
محتوای اسامی و تاثیر آن بر مخاطب
نام‌گذاری تابلوی مغازهها مسئله بسیار مهم و حساسی است چرا که اسامی باید با محتوا، با معنی و پر مفهوم باشند و پیام مغازه‌دار برای ارائه کالا و خدماتش را به راحتی بتواند به مشتریان القا سازد فروشگاه «مینیون»، «آلوس»، دافی»، «سون» و… چه پیامی برای خریداران دارد؟! چه هدفی از انتخاب این اسامی بی‌محتوا دنبال می‌شود؟ آیا مشتریان بیشتری جذب این فروشگاه‌ها می‌شوند؟
از خانمی که خود را «شیما شکوهی» معرفی می‌کند سوال می‌کنیم که نام‌گذاری مغازهها با عناوین و اسامی فرنگی و ناآشنا تاچه حد در جذب مشتریان موثر است؟
شیما می‌گوید: «همان‌طور که افراد باید دارای اسامی با محتوا، با معنی و اصیل باشند نام مغازهها هم باید برازنده و مناسب باشد.»
وی اضافه می‌کند: «انتخاب اسامی نامفهوم و نامتجانس مسلما در جذب مشتری تاثیر چندانی ندارد چرا که خریداران معمولا به کیفیت و نوع کالا توجه می‌کنند نه نام مغازه و آنچه برایشان مهم است برخورد مناسب فروشندگان و صبر و حوصله آنان برای معرفی کالایشان است.»
شیما همچنین می‌گوید: «برای شخص من در درجه اول نوع رفتار فروشندگان مهم است و در درجه بعدی طراحی مناسب و نظم و ترتیب فروشگاه وگرنه نام فروشگاه در درجات بعدی قرار می‌گیرد.»
وی در عین حال یادآوری می‌کند که البته اگر نام فروشگاه‌های کشور ما با توجه به فرهنگ و ارزش‌های ملی انتخاب شود بسیار برازنده و جالب‌تر است و تحسین خریداران را برمی‌انگیزد به‌طور مثال اسامی اصیل فارسی مثل «گلابتون»، خاتون، بنفشه، پارسا، گل سرخ و… هم برازنده است و هم مطابق با فرهنگ ایرانی است.
نامهای زیبای ایرانی بر مغازه‌های ایرانی
تا وقتی در زبان فارسی، این همه اسامی زیبا و اصیل داریم چرا باید از عناوین و اسامی بیگانه استفاده کنیم؟
وقتی در خیابان‌های شهر قدم می‌زنیم و از کنار مغازهها رد می‌شویم نام مغازهها بیش از هر چیز توجه انسان را به خود جلب می کند و چه زیباتر و شایسته‌تر اینکه این مغازهها با اسامی زیبا و اصیل ایرانی تزیین شده باشند.
«مجتبی سیفی» کارشناس مسائل اجتماعی درباره نام‌گذاری مغازهها و واحدهای تجاری و صنفی معتقد است: «مردم ما مسلمان، شیعه و دارای فرهنگ اصیل و والای ایرانی هستند و نام‌گذاری مغازهها و واحدهای تجاری باید متناسب با شأن و فرهنگ والای کشورمان صورت گیرد.»
وی می‌گوید: «انتخاب اسامی زیبای ایرانی برای مغازهها و مراکز تجاری و خدماتی بی‌شک در سلامت روانی و اجتماعی شهروندان تاثیر مستقیمی میگذارد همان‌گونه که انتخاب اسامی بیگانه و نامأنوس تاثیر زیان‌باری دارد و زمینه را برای تهاجم فرهنگی بیگانه فراهم می‌سازد.»
به اعتقاد این کارشناس مسائل اجتماعی، همکاری شهروندان و نظارت دقیق مسئولان در انتخاب اسامی مناسب برای مراکز تجاری بسیار موثر است و می‌تواند از هجوم فرهنگ‌های بیگانه جلوگیری کند.
سیفی اضافه می‌کند: «به کارگیری اسامی غیرمتعارف بر سردر مغازهها یکی از معضلات جدی در عرصه تبلیغات شهری است و طراحان و سیاست‌گذاران مسائل شهری و اجتماعی باید نهایت دقت را به عمل آورند تا بتوانند چهره شهرها را متناسب با آیین، فرهنگ و ارزش‌های ملی و اسلامی تزیین کنند.»
وی همچنین می‌گوید: «وقتی ما به کشورهای خارجی سفر می‌کنیم آیا مغازه یا واحد تجاری می‌بینیم که نام اصیل فارسی بر آن گذاشته شده باشد اما بالعکس در ایران از برخی خیابان‌ها که رد می‌شویم تصور می‌کنیم که در خیابان‌های فرنگ‌قدم می‌زنیم چرا که نام مغازهها غالبا خارجی است.»
همین مسئله نشان می‌دهد که مسئولان فرهنگی و مدیریت شهری تاکنون نسبت به این معضل توجه شایسته‌ای نشان نداده و اقدام موثری به عمل نیاورده‌اند.
این کارشناس مسائل اجتماعی همچنین یادآور می‌شود: «در گذشته نام‌گذاری مغازهها بسیار ساده و بر اساس سلیقه مغازه‌دار یا بر اساس نام خود مغازه‌دار یا یکی از بستگانش انتخاب می‌شد که با حرفه و شغل وی متناسب بود اما متاسفانه امروز نامهای فرنگی که بر سردر مغازهها گذاشته می‌شود حتی قابل خواندن هم نیستند.»
پاسداشت فرهنگ غنی ایرانی، اسلامی
نام‌هایی که برای مغازهها و مراکز تجاری در شهرها انتخاب می‌شود گاهی نه مناسب است نه صاحب مغازه معنای آن را می‌داند و نه شهروندانی که از کنار آن مغازهها رد می‌شوند معنای آن را می‌دانند . یکی از شهروندان تهرانی در این زمینه می‌گوید: «هنگام خرید کردن دقت چندانی به اسامی مغازهها ندارم چرا که کیفیت اجناس و کالاها برای من مهم است نه اسامی مغازهها.»
وی اضافه می‌کند: «البته بهتر است که نام مغازهها با نوع کالایی که ارائه می‌دهند همخوانی داشته باشد تا مشتریان گمراه نشوند و بدانند برای کالای مورد نیاز خود به چه مغازه‌ای مراجعه کنند.»
شهروند دیگری هم می‌گوید: «چندی پیش از مقابل یک فروشگاه می‌گذشتم و دیدم نام مغازه‌ای بسیار عجیب و غریب و نامفهوم است وقتی به درون مغازه رفتم و معنای آن نام عجیب و غریب را پرسیدم خود مالک مغازه هم اطلاع نداشت و گفت که فقط از این اسم خوشم می‌آمد و آن را انتخاب کردم!»
اما یکی دیگر از مالکان فروشگاه‌ها نظر دیگری دارد و معتقد است: «بهتر بود نامی انتخاب شود که بعدها دچار مشکل نشود و متضرر نگردد زیرا هزینه سفارش تابلو زیاد است.»به عقیده این مالک در شرایطی که در فرهنگ ما اسامی زیبا و پرمفهومی وجود دارد که با انتخاب آنها از فرهنگ غنی و اصیل خود محافظت کرده‌ایم و از سوی دیگر جنبه تبلیغی هم دارد چه ضرورتی است که اسامی بیگانه بر سر در مغازهها خودنمایی کند؟!
به گفته وی استفاده از اسامی اصیل و زیبای ایرانی هم باعث جذب بیشتر مشتری می‌شود و هم ارزش و اعتبار فروشگاه را افزایش می‌دهد.
ایساتیس؟کاسپین؟ای کاش کمی بیشتر مظالعه و تحقیق میکردین بعد مطلب مینوشتین.ایساتیس نام قدیمی شهر یزد هست.کاسپین هم که نام دریاچه شمال هست و نام قدیم شهر قزوین.