همه چیزهایی كه باید در مورد زردی نوزادان، دلایل و راه‌های برطرف كردنش بدانید.

شنیدن این جمله از زبان متخصص اطفال جهت مادری كه با هزار امید و آرزو نوزادش را به دنیا آورده، دلهره آور است و نخستین چیزی كه در ذهن او نقش می بندد این است كه آیا

همه چیزهایی كه باید در مورد زردی نوزادان، دلایل و راه های برطرف كردنش بدانید.

عبارات مهم : تغذیه

زردی از تخریب بخشی از گلبول های قرمز در نوزاد به وجود می آید

همه چیزهایی كه باید در مورد زردی نوزادان، دلایل و راه‌های برطرف كردنش بدانید.

شنیدن این جمله از زبان متخصص اطفال جهت مادری كه با هزار امید و آرزو نوزادش را به دنیا آورده، دلهره آور است و نخستین چیزی كه در ذهن او نقش می بندد این است كه آیا زردی جان و سلامت نوزادش را ترساندن می كند و جهت درمانش چه اقدامی باید انجام دهد؟ اینها شاید سوالات مادرانی باشد كه در آینده قصد بارداری دارند یا قرار است به زودی وضع حمل كنند.

چرا نوزاد زرد می شود؟
زردی از تخریب بخشی از گلبول های قرمز در نوزاد به وجود می آید و ضایعات باقیمانده از گلبول های قرمز به بیلی روبین كه عامل ایجاد كننده زردی در نوزاد به شمار می رود، تبدیل می شود. زردی به دو شكل در نوزاد مشاهده می شود:

زردی محلول در آب: در این نوع زردی همان طوركه از نامش پیداست، بیلی روبین محلول در آب است و چون محلول هست، كبد آن را از طریق ادرار كردن دفع می كند.

زردی غیرمحلول در آب: در نوع دوم زردی، بیلی روبین محلول در آب نیست و از راه ادرار كردن دفع نمی شود و در بدن باقی می ماند، در صورتی كه درمان شروع نشود و میزان بیلی روبین بیش از حد شود، در مغز نوزاد رسوب كرده و عقب ماندگی ذهنی نوزاد را همراه دارد.

به دستش نگاه كنیم یا چشمش؟
زردی نخستین اثرش را روی چشم ها می گذارد و سفیدی چشم ها به زردی می گراید. بعد از چشم ها روی گونه ها، سپس صورت خودش را نشان می دهد. با اوج رفتن درجه بیلی روبین در بدن، زردی در سینه، پشت و شكم نوزاد بروز می كند. بعد از آن انتظار این است كه دست ها و پاها درگیر زردی شوند. ولی چون میزان گردش خون در این قسمت ها كمتر هست، احتمال بروز زردی در آنها هم كمتر است.

خودتان می توانید تشخیص دهید؟
زردی را می توان از روی چشم تشخیص داد. ولی تشخیص چشمی قابل اعتماد نیست و عالی ترین راه تشخیص زردی آزمایش خون و اندازه گیری میزان بیلی روبین نوزاد است.

همه نوزادان زرد می شوند؟
تقریبا فرزند ای نیست كه با زردی به دنیا بیاید. چون تا وقت تولد نوزاد جفت كار كبد را انجام می دهد و زردی را دفع می كند. زیاد فرزند ها یكی، دو روز بعد از تولد زردی خود را نشان می دهند. بعد از سه، چهار روز میزان زردی اوج می رود و در روز هفتم یا هشتم تولد درجه زردی به اوج خود می رسد.

دخترها زیاد زردی میگیرند یا پسر ها؟
به جز در مواردی چون بیماری فاویسم كه در پسران بیش از دختران است و با زردی همراه بوده و باعث لیز شدن گلبول های قرمز می شود، دختر و پسر از نظر میزان مبتلا شدن به زردی و خطر احتمالی هیچ تفاوتی با هم ندارند. همان طور كه گفته شد نارسی، وزن كم فرزند و مشكلات تنفسی نوزاد در بروز زردی نقش دارند.

زردی نخستین اثرش را روی چشم ها می گذارد و سفیدی چشم ها به زردی می گراید.

چه زمانی زردی خطرناك است؟
حد خطرناك بودن زردی در نوزاد بستگی به سن، وزن، نارس یا به موقع دنیا آمدن او دارد. به طور مثال اگر نوزادی با وزن سه و نیم یا چهار كیلوگرم و بعد از ۹ ماه به دنیا آمده باشد و میزان بیلی روبینش هم ۱۲ باشد، این میزان بیلی روبین جهت این نوزاد سالم، طبیعی است و مشكلی ایجاد نمی كند و بیلی روبین ایجاد شده است نیز از طریق كبد دفع می شود. حالا اگر نوزادی با وزن دو كیلوگرم به دنیا بیاید و درواقع نارس باشد، درصورتی كه میزان بیلی روبین او ۱۲، ۱۳و ۱۴ باشد جهت این فرزند خطرناك است و باید تحت درمان قرار بگیرد. این درحالی است كه همین میزان بیلی روبین همان طور كه گفته شد جهت كودك سالمی كه با وزن طبیعی و بعد از دوره كامل بارداری به دنیا آمده هست، مشكلی ایجاد نمی كند.

حالا اگر میزان بیلی روبین نوزاد بین ۱۷ تا ۲۰ باشد، این از نظر ما خطرناك هست، چون احتمال رسوب در مغز وجود دارد و با رسوب بیلی روبین، نوزاد دچار عقب ماندگی ذهنی می شود. نوزادانی كه بیلی روبین بالایی دارند، باید زیرنظر متخصص باشند و زودبه سریع مورد بررسی قرار بگیرند. البته احتمال اینكه زردی نوزاد بالای عدد ۲۰ شود بسیار كم است و از هر ۱۰۰ فرزند ای كه به دنیا می آید، تنها ممكن است چهار یا پنج کودک با بیلی روبین بالای۲۰ درگیر شوند.

ادرار و مدفوعش رنگ می گیرد؟
مدفوع و ادرار فرزند های مبتلا به زردی با فرزند های دیگر هیچ فرقی ندارد و نمی توان تشخیص از روی ادرار یا مدفوع را ملاك قرار داد، آزمایش خون عالی ترین راه است.

تغذیه مادر زردی می آورد؟
تغذیه مادر نقشی در این زمینه ندارد مگر اینكه نوزاد و مادر از نظر گروه خونی با هم ناسازگاری داشته باشند که در این صورت باید منتظر وقوع زردی در نوزاد بود.

بالای سرش مهتابی بگذاریم؟
اشعه یو. وی یا ماوراء بنفشی كه از مهتابی ساطع می شود، بیلی روبین های رسوب كرده را شكسته و به قطعات ریز تبدیل می كند. بعد از اینكه بیلی روبین ها به قطعات كوچك تر تبدیل شدند، از راه ادرار دفع می شوند. استفاده از مهتابی تقریبا راهی است كه به كاهش طول مدت خوابیدن شدن نوزاد در بیمارستان كمك می كند.

باردارها میوه زرد نخورند؟
مصرف میوه های زرد در دوران بارداری و شیردهی باعث زردی نوزاد نمی شود. ولی ما نوعی زردی خاص را در سنین بالاتر در فرزند ها مشاهده می كنیم. گاهی اوقات والدین كودكان سه یا پنج، شش ساله ای را جهت درمان می آورند كه از مشكل زردی زحمت می برند كه بر اثر خوردن میوه های رنگی همچون نارنگی یا هویج در آنها ایجاد شده است هست. علت بروز این زردی هم مصرف بیش از حد این خوراكی هاست كه باعث می شوند رنگدانه های ارزش روی پوست باقی بماند و پوست را به رنگ زرد دربیاورد. این فرزند ها یك تفاوت اساسی با نوزادان مبتلا به زردی دارند. سفیدی چشم فرزند هایی كه با خوردن خوراكی های رنگی مبتلا به زردی شده است اند، به رنگ سفید است ولی سفیدی چشم نوزادان مبتلا به زردی، زرد رنگ است.

مادران شیرده چه بخورند؟
ابتلا به زردی به نوع تغذیه مادر بستگی دارد. تغذیه ای كه نوزاد بعد از تولد قرار است داشته باشد، با تغذیه ای كه می خواهد با شیر مادرش داشته باشد تفاوت می كند. غذایی كه مادر از آن استفاده می كند، به طور مستقیم در شیر او ترشح می شود و نوزاد از شیری كه حاوی انواع و اقسام مواد هست، استفاده می كند. هرچه مادر غذای دیر هضم تر همچون كله پاچه یا موادی همچون بادمجان استفاده كند، باعث بروز زردی زیاد در نوزاد می شود.

افرادی هستند که بعد از وضع حمل به اینكه قوت ازدست رفته بدن ارزش را به دست بیاورند، از چنین غذاهای دیرهضمی استفاده می كنند. از سوی دیگر اگر طحال بدن، هضم مواد را به طور ناقص انجام دهد، طبعا روی كیفیت شیری كه مادر قرار است به نوزادش بدهد، تاثیر خواهد گذاشت. حالا اگر از مواد دیرهضم در این دوران كمتر استفاده كند، طبعا میزان بروز زردی نیز كمتر خواهد بود.

محققان چه می گویند؟
بررسی ها نشان می دهد حدود ۶۰ درصد از نوزادان رسیده و ۸۰ درصد از نوزدان نارس دچار درصدی از زردی هستند. متخصصان معتقدند زردی كه به آسانی قابل درمان شدن است در صورتی كه به موقع درمان نشود می تواند مشكلات مغزی جدی ای را جهت نوزادان ایجاد كند.

محققان بعضی از تجویزهای مادربزرگ ها جهت برطرف كردن این مشكل را تایید می كنند. یكی از این تجویزها، شیر خشت هست. از نظر پژوهشگران می توان با كمك فرآورده های استاندارد شیرخشت نوزادان مبتلا به زردی را درمان كرد. مطالعه بالینی پژوهشگران ایرانی روی ‪ ۲۰۰‬نوزاد مبتلا به زردی در یكی از بیمارستان های شهر پایتخت کشور عزیزمان ایران نشان داد استفاده از قطره خوراكی عصاره گیاه دارویی شیر خشت همراه نوردرمانی تا حد زیادی در درمان این نوزادان موثر است.

ادعاهای عجیب محققان تمامی ندارد. یك تیم آمریكایی ادعا می كند كه برنامه ای قابل راه اندازی روی گوشی های گوشی را ساخته است كه كار تشخیص بیماری زردی نوزاد را جهت پزشكان و والدین راحت تر می كند. محققان دانشگاه واشنگتن می گویند اگر برنامه «BiliCam» روی گوشی همراه راه اندازی شود و سپس كارتی به اندازه كارت عابر بانك كه روی آ ن رنگ های متفاوت چاپ شده است هست، روی بدن نوزاد قرار بگیرد و با گوشی از بدن و كارت عكس گرفته شود، میزان ابتلای نوزاد به زردی مشخص می شود. به گفته این پژوهشگران نرم افزاری كه روی گوشی راه اندازی شده، این اطلاعات را به یك پایگاه داده ارسال می كند و در چند دقیقه وجود زردی در نوزاد را تشخیص می دهد.

شنیدن این جمله از زبان متخصص اطفال جهت مادری كه با هزار امید و آرزو نوزادش را به دنیا آورده، دلهره آور است و نخستین چیزی كه در ذهن او نقش می بندد این است كه آیا

حد خطرناك بودن زردی در نوزاد بستگی به سن، وزن، نارس یا به موقع دنیا آمدن او دارد

نوزاد را با عرق كاسنی بشوییم؟
در جریان زردی سلول های كبدی آسیب می بینند و در این میان چون عرق كاسنی خاصیت ترمیم سلول های این ارگان را دارد، در شست وشوی صفرا از پوست موثر عمل می كند. روش استفاده از آن نیز به این شكل است كه یك لیوان عرق كاسنی را در یك لگن آب مخلوط كرده و پوست نوزاد را چند روز و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با آن شست وشو بدهیم.

مادرها پیاز و سیر بخورند؟
در صورتی كه پیاز و سیر به شكل خام استفاده شود، باعث بروز زردی می شود ولی اگر پخته شود، مشكلی ایجاد نمی كند.

ادویه جهت مادر ممنوع است؟
بله درست هست. استفاده از ادویه ها و به خصوص ادویه های تند چون فلفل، التهاب یا تخریب سلول های كبدی را همراه دارد. طبع صفرا گرم و خشك است و نوزاد نمی تواند این طبع را تحمل كند، حال اگر مادر ادویه مصرف كند، این ماده درشیرش ترشح می شود و پوست نوزاد رو به زردی می گراید. به طور كلی تمام ادویه های تند و سوزاننده مضر هستند و نباید مصرف شوند.

بهترین راه كم كردن زردی چیست؟
بهترین ماده ای كه تا به حال در مورد كاهش زردی نوزاد تجربه شده است و نتیجه های مفیدی نیز از آن به دست آمده، ترنجبین هست. می توان یك گرم از این ماده را در یك استكان آب داغ حل كرد و به مدت سه روز با قاشق چای خوری به نوزاد خوراند.

چاره اش شیرخشك است یا شیر مادر؟
طبعا شیر مادر بهتر هست. ولی در مواردی كه به ندرت پیش می آید، بهتر است شیر مادر به مدت ۲۴ ساعت قطع شود و بعد از این مدت دوباره نوزاد را با شیر مادر تغذیه كرد، یعنی اگر فرزند ای مبتلا به زردی شده است و بیلی روبینش هم در حد ۱۶ است و مدام زیر دستگاه می رود و خارج می شود، وضعیتش چه بهتر شود و چه نشود، بهتر است تغذیه او را با شیر مادر به مدت ۲۴ ساعت قطع و با شیرخشك او را تغذیه كرد. بعد از ۲۴ ساعت مادر دوباره می تواند به او شیر بدهد.

گردآوری: seemorgh.com