کودک کتابخوار من

والدین و مربیان تربیتی باید از ابزارهای متفاوت متناسب با مراحله رشد کودک جهت پیشگیری و برطرف پرسشها احتمالی او اقدام کنند و کتاب یکی از این ابزار هست. کودک به واسطه داستان های کتاب با واقعیت های زندگی آشنا شده است و به آشنایی از خود دست می یابد. در قسمتی از تعریف ادبیات کودک آمده است: «- ادبیات کودک عبارت است از هر گونه متنی که با چهارچوب و طرح مشخصی، به طور عمد و یا غیر عمد جهت کودکان آفریده شده است باشد.- به طوری که کودک با آن ارتباط برقرار کند و این رابطه منجر به برانگیختن احساسات و عواطف و پدید آمدن لذت قشنگی شناختی شود؛ و تأثیرات خاص معنوی و روانی روی کودک بگذارد و باعث رشد آشنایی او شود».

به علت آثاری که کتاب بر روان و روند رشد آدمی می گذارد، محققان و روانشناسان از کتاب به عنوان وسیله ای جهت درمان یاد می کنند. جهت کتاب درمانی تعاریف مختلفی بیان شده است است:

* کمک رسانی به وسیله کتاب.

* استفاده هدایت شده است از مطالعه که هر لحظه یا یک نتیجه درمانی در ذهن همراه است.

کودک کتابخوار من کودک

* درمان پرسشها و پرسشها روانی و جسمانی از طریق قدرت فوق العاده مغز (ذهن) و تفکر مکتوب انسان.

* مطالعه شخصی طراحی شده، ساختاربندی شده است و قابل کنترل به منظور درمان اضطراب و سایر پرسشها روانی که با راهنمایی دکتر انجام می گیرد.

در کتاب درمانی، خواندن کتاب با نشانه «شناسایی و به سطح آوردن و نمودار شدن پرسشها و اختلالات و دلایل بروز آنها» همراه هست. از این رو می توان دو جنبه جهت کتاب درمانی در نظر گرفت: کتاب درمانی رشدی و کتاب درمانی بالینی، نشانه از کتاب درمانی رشدی، کمک به افراد سالم جهت رشد و تکامل طبیعی آنهاست به عبارت دیگر، به یاری کتاب آینده نگری نیازهای مسئله ساز محقق می شود. ولی کتاب درمانی بالینی جهت درمان پرسشها رفتاری و عاطفی مورد استفاده قرار می گیرد.

والدین و مربیان تربیتی باید از ابزارهای متفاوت متناسب با مراحله رشد کودک جهت پیشگیری و برطرف پرسشها احتمالی او اقدام کنند و کتاب یکی از این ابزار

کودکانی که قادر نیستند راجع به افکار و احساساتشان صحبت کنند، با شنیدن داستان ممکن است دریابند همین افکار و احساسات از زبان شخصیت های کتاب بیان شده است اند و می تواند راه حل پرسشها خویش و شیوه های رفتاری تازه را بیاموزند استفاده از کتاب درمانی جهت کودکان در شرایط خاص از جمله خوابیدن بودن در بیمارستان، از دست دادن دوست یا جدایی والدین و رخدادهای طبیعی و… مهم است.

کتاب از دو طریق می تواند به درمان اختلالات ناشی از امراض و یا ناملایمات خانوادگی و اجتماعی در کودک کمک کند: استفاده مستقیم کودک از کتاب و آگاهی بخشی به جامعه و خانواده راجع به ی کودکان، امراض و آثار ناشی از بیماری های کودکان و شیوه های مواجهه و برخورد با آنها.

کتاب درمانی جهت کودکان به آنها شیوه تفکر مثبت و سازنده را می آموزد و او را در بیان آزادانه ی مشکلاتش تشویق می کند. همچنین به کودک در تحلیل نگرش ها و رفتارهای دیگران کمک می کند. کتاب درمانی به کودک می آموزد که راه حل های گوناگون را بررسی کرده و راهی جهت کنار آمدن با پرسشها طوری که در تعارض با معیارها و هنجارهای جامعه قرار نگیرد پیدا کند.

جامعه ای که با کودکان بیمار مواجه هست، می تواند با بهره گیری از کتاب به آگاهی نسبت به رفتارهای این کودکان دست یابد و نگرش درستی نسبت به بیماری کودکان و پیشگیری از آنها پیدا کند، همچنین کسب آگاهی از طریق کتاب به اعضای جامعه واکنش‌ها صحیح نسب به کودکان بیمار را به آنها می آموزد تا از وارد شدن ضربه های معنوی به آنها پیشگیری شود.

کتاب درمانی جهت کودکان این وقت را فراهم می کند تا بفهمند دیگران نیز مشکلاتی مشابه با آنها دارند و به کودک در بازشناسی اضطراب و درماندگی خود از طریق همانندسازی با شخصیت ها و یا موقعیت های داستان کمک می کند، در نتیجه می توان گفت نشانه از کتاب درمانی جهت کودکان عبارت است از:

* ایجاد نیرو و برانگیختن احساسات سالم.

کودک کتابخوار من کودک

* ایجاد زمینه ی تفریح و سرگرمی.

* جنبش احساسات و استعدادهای ذاتی جهت بهره مندی در زندگی.

* برطرف بی حوصلگی و ایجاد فعالیت های مناسب.

* خارج کردن کودک از کابوس و تخلیه ی روانی او.

والدین و مربیان تربیتی باید از ابزارهای متفاوت متناسب با مراحله رشد کودک جهت پیشگیری و برطرف پرسشها احتمالی او اقدام کنند و کتاب یکی از این ابزار

* کم کردن اضطراب از طریق ارائه اطلاعات درست و پاسخ به ابهامات کودک.

سخنی با والدین

کتاب خواندن به همراه کودک تان، یکی از بااهمیت ترین رفتارهایی است که والدین می توانند جهت ایجاد عادت به مطالعه و خواندن در کودکان انجام دهند.

* کودکان بعد از چند روز یا چند هفته بعد از تولد می توانند صدا و صورت والدین خود را بشناسند. اگر چه آنها واژگان با داستان یک کتاب را نمی فهمند، آنها به احساسات موجود در صدای شما و نمود آن در صورت شما زمانی که با آنها صحبت می کنید یا می خوانید تصویر العمل نشان می دهند.

کودک کتابخوار من کودک

* کودکان فعال ممکن است علاقه خود را به یک کتاب بعد از یک یا دو دقیقه از دست بدهند. بعد با او همراه شوید ولی همچنان به خواندن و صحبت کردن با او به طور منظم ادامه دهید و توجهش را جلب کنید، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کنید.

* کودکان علاقه زیادی به گزینش کردن دارند، بعد به آنها اجازه بدهید کتابی را بر دارند تا با هم بخوانید.

* کودکان به سرعت علاقه ها را زیاد کردن می دهند و ممکن است از شما بخواهند تا یک داستان را بارها و بارها بخوانید. بعد پیشنهادهای خود را نیز به آنها ارائه دهید.

* فرصتی را جهت صحبت راجع به احساسات تخصیص داده شده است دهید.

* کودکان می توانند به تصویر اشیاء و اشخاص در کتاب ها اشاره کنند. با رشد زبان کودکان، آنها قادر خواهند بود تا تصویر هایی که شما در کتاب ها به آن اشاره کردید. یا جملات را به آنها خاتمه دادید، نام ببرند. گاهی آنها وانمود می کنند در حال خواندن کتابشان هستند. صحبت راجع به احساسات شخصیت ها در کتاب ها به شما این وقت را می دهد تا با کودک تان راجع به احساساتشان صحبت کنید، مثل غمگین بودن، شاد بودن و …

* کودکان پیش دبستانی اغلب پر حرف، خوش صحبت و کنجکاو هستند. در این سن، آنها احتمالا می توانند به شما راجع به بخشی از داستان های کتاب های مورد علاقه ارزش بگویند پرسیدن از آنها راجع به این داستان ها شیوه ای جالب جهت یادگیری جهت آنهاست. این شیوه ی مکالمه زبان، میل به یادگیری و مهارت های خواندن را در آنها شکل می دهد. زمانی که کودکان در حال یادگیری جهت خواندن هستند، شما همچنان می توانید داستان هایی را جهت آنها بخوانید که در سطح بالاتر از کتاب هایی هستند که آنها خودشان می خوانند. کتاب های متعددی در حوزه کودک وجود دارد کتابدار محلی شما می تواند به شما جهت پیدا کردن کتاب های خوب کمک کند، تا زمانی که جهت خواندن با هم تخصیص داده شده است داده اید لذت ببرید.

---

منبع : زینب ابراهیمی/ کارشناس ارشد ادیان و عرفان تطبیقی و کارش نهاد کتابخانه های عمومی کشور/ماهنامه کودک