پلاژیوسفالی یا سندروم سر صاف

اما اگر نوزاد در یک سطح سفت و مسطح بخوابد یا به یک طرف یا به پشت بخوابد، می تواند باعث شود سری صاف پیدا کند، طوری که والدین را دلواپس کند. این حالت که به آن سندروم سر صاف یا پلاژیوسفالی موضعی هم گفته می شود اغلب به علت اوضاع خواب نوزاد یا وجود مشکلی در عضلات گردن ایجاد می شود. این مسئله آسیبی به مغز وارد نمی کند، ولی بهتر است بدانید که در صورت مشاهده چنین سندرومی چه اقدامی باید انجام دهید.

چرا سر صاف می شود؟

شایع ترین علت صافی سر نوزاد اوضاع خواب هست. از آنجا که نوزادان ساعات زیادی را به پشت می خوابند، سر در یک نقطه صاف می شود. قرار دادن نوزادان در وسایلی که در طول روز پشت به آنها می خوابند مانند صندلی ماشین، کالسکه و… این مسئله را شدت یافتن می کند. نوزادان نارس زیاد مستعد سر صاف هستند، چون جمجمه نرم تری نسبت به نوزادان ترم دارند. آنها وقت زیادی را به پشت می خوابند بدون آنکه جابه جا شوند یا بلندشان کنند چون باید در دستگاه باشند یا وسایل پزشکی به آنها متصل است و باید در بخش مواظبت های خاص نوزادان باشند.

نکته جالب اینجاست که اگر لگن مادر در زمان بارداری به جمجمه کودک فشار بیاورد یا مادر دوقلو باردار باشد، نوزاد ممکن است قبل از تولد کم کم دچار صافی سر شود. در واقع بسیاری از نوزادانی که از وضع حمل های چندقلویی به دنیا می آیند سر صافی دارند. تنگ بودن رحم مادر هم می تواند به سر صاف منجر شود.

نوزادان تورتیکولی یا نوزادانی که گردن کج دارند، به علت مشکل عضلات در یک طرف گردن، به مشکل می چرخند و بنابراین سرشان را به مشکل می چرخانند و در اوضاع درازکش سر را به یک طرف متمایل می کنند و همین منجر به سر صاف می شود. به این ترتیب بسیاری از نوزادانی که سندروم سرصاف دارند، ممکن است دچار تورتیکولی هم شوند چون به مشکل می توانند سرشان را برگردانند.

 بیشتر والدین سندروم سر صاف را در کودک خود تشخیص می دهند. به علت اینکه استخوان های کودک در ابتدای تولد نرم هست، گاهی

نوزادان با سری نرم متولد می شوند، به همین علت سر آنها خیلی راحت شکل می گیرد.

از کجا بفهمید سرنوزاد صاف است

سندروم سر مسطح معمولا جهت والدین قابل تشخیص هست. به طور معمول پشت سر کودک یا همان استخوان بعد سر در یک طرف تخت است و اغلب در همان سمت موی کمتری هم می روید. اگر فردی به سر نوزاد نگاه کند، ممکن است گوش در سمت مسطح کمی به جلو آمده باشد. در موارد شدیدتر ممکن است سر در طرف برابر سمت مسطح، برآمده شود و پیشانی نیز ناهمواری پیدا کند. اگر علت تورتیکولی باشد گردن، فک و صورت هم ممکن است دچار ناهمواری شوند.

شاید مسئله چیز دیگری باشد

پزشکان معمولا به سادگی سندروم سرصاف را تشخیص می دهند. جهت بررسی تورتیکولی یا کجی گردن ممکن است دکتر حرکات سر و گردن نوزاد را بررسی کند و آزمایش، رادیوگرافی و سی تی اسکن تجویز کند. پزشک اغلب چندین بار نوزاد را معاینه می کند تا چگونگی تغییرات سر را بررسی کند. در صورتی که با جابه جایی موقعیت خواب، اوضاع صافی سر کودک اصلاح پیدا کند مسئله احتمالا سندروم سرصاف است.
ولی اگر این اتفاق نیفتد، ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد. مانند کرانیوسینوستوزیس یا جوش خوردن و اتصال سریعتر از موعد درزهای جمجمه که یک بیماری مادرزادی هست. رشد مغز در این شرایط محدود شده است و باعث عوض کردن شکل جمجمه می شود.کودکان مبتلا به این بیماری نیاز به درمان برای برطرف مسئله دارند. اگر دکتر به کرانیوسینوستوزیس یا اوضاع های دیگر مشکوک باشد کودک باید نزد جراح مغز و اعصاب و جراح پلاستیک سر و صورت برود تا آزمایش های تخصصی جهت او انجام شود.

 جای خوابش را عوض کنید

سندروم سر صاف نیازی به جراحی ندارد و با تغییراتی در موقعیت خواب، نگهداشتن نوزاد و خواباندن او روی شکم می توان این مسئله را برطرف کرد. اگر نوزاد شما به علت موقعیت خوابیدن یا دراز کشیدن دچار سندروم سر صاف شده است باشد، این درمان های خانگی را می توانید امتحان کنید:

موقعیت سرش را عوض کردن دهید:

پلاژیوسفالی یا سندروم سر صاف

زمانی که نوزاد خواب است موقعیت سرش را عوض کردن دهید. عوض کردن موقعیت کودک از چپ به راست یا از راست به چپ هنگامی که به پشت خوابیده موثر هست. حتی در طول شب که نوزاد خواب هست، بهتر است قسمت گرد پشت سرش روی تشک باشد و بخشی که صاف شده است به سمت اوج قرار داشته باشد. می توانید از بالش هایی که جهت این منظور طراحی شده است اند، استفاده کنید.

موقعیت جایگزین ایجاد کنید:

به اینکه چطور نوزاد را در گهواره می خوابانید دقت کنید. اغلب والدینی که راست دست هستند ، نوزاد را در بازوی چپ ارزش نگه می دارند و آنها را در حالی که سرشان به سمت چپ هست، روی زمین می گذارند. در این اوضاع نوزاد باید به سمت راست برگردانده شود. جالب است بدانید که دقیقا به همین علت تورتیکولی سمت راست و صافی سر در سمت راست مرسوم تر از سمت چپ هست. هر طرف سر نوزادتان که صاف است باید عوض کردن دهید و به سمت دیگر بچرخانید.

 بیشتر والدین سندروم سر صاف را در کودک خود تشخیص می دهند. به علت اینکه استخوان های کودک در ابتدای تولد نرم هست، گاهی

 نوزاد را زیاد بغل کنید

زمانی را که کودک به پشت دراز کشیده، کوتاه کنید و کمتر در کالسکه و صندلی ماشین قرارش دهید. جهت مثال اگر کودک در صندلی ماشین به خواب رفته هنگامی که او را به منزل می آورید، بلندش کنید و در منزل بچرخانید تا فشار از روی سرش برداشته شود.

تمرین کنید گاهی به شکم بخوابانید. تلاش کنید هنگامی که که کودک بیدار است مدتی او را روی شکم قرار دهید. این کار نه تنها به شکل درست پشت سر کمک می کند بلکه باعث می شود با نگاه دیگری دنیا و اطرافش را ببیند و عضلات گردنش جهت اوج نگهداشتن سرش تقویت می شود و به این ترتیب عضلاتی که جهت چهار دست و پا رفتن و نشستن مورد نیاز هست، نیرومند می شود.

از آنجا که زیاد نوزادانی که سندروم سر صاف دارند درجاتی از تورتیکولی را نیز دارند، درمان فیزیکی و خانگی توصیه می شود. یک فیزیوتراپ می تواند تکنیک های کششی مناسبی را پیشنهاد دهد که به تقویت عضلات کمک می کند. جهت فرزند هایی با سندروم سر صاف شدید که بعد از ۳ -۲ ماه درمان خانگی، تغییری حاصل نمی شود دکتر کلاه هایی تجویز می کند. این کلاه جهت نوزادان بین ۴ تا ۱۲ماهه مناسب هست. این کلاه ها با فشار ملایم ولی ثابت به جمجمه در حال رشد کودک، تغییراتی را در مسیر رشد برایش ایجاد می کنند. دقت داشته باشید که به هیچ عنوان بدون تجویز دکتر از این وسیله استفاده نکنید.

 پیشگیری کنید

بچه ها را با اینکه ممکن است دچار سندروم سر صاف شوند، باید به پشت بخوابانید تا از سندروم مرگ ناگهانی نوزاد جلوگیری شود. هرچند هر شب با عوض کردن موقعیت سر به شکم خواباندن نوزاد در وقت بیداری خطر مبتلا شدن به سندروم سر صاف هم تا حدود زیادی کم کردن می یابد. به خاطر داشته باشید که این سندروم هیچ مشکلی در رشد مغز ایجاد نکرده و باعث تاخیر رشد یا آسیب مغزی نمی شود.

پلاژیوسفالی یا سندروم سر صاف

از دهه ۹۰ تاکنون آکادمی اطفال ایالات متحده، والدین را تشویق کرده که نوزادان را به پشت بخوابانند، توصیه ای که هنوز هم این آکادمی به والدین می کند تا از سندروم فوت ناگهانی نوزاد پیشگیری شود. از این وقت به بعد ارتباط معناداری بین به پشت خوابیدن و مبتلا شدن به سندروم سر صاف بین نوزادان یافت شده است است.

افکار نیوز