نحوه مدیریت استرس کودکان

استرس و نگرانی ها بخش عمده ای از افکار و احساسات روزانه ی ما به خصوص کودکان، را تشکیل می دهد. این حس می تواند بار خدادهای کوچک شروع شود، ولی گاهی آنقدر در ذهن شاخ و برگ می گیرد که تبدیل به غولی شکست ناپذیر می گردد. هر چقدر سن و تجربه ی ما کمتر باشد، به زانو درآوردن این غول مسئله تر و مفیدتر می نماید؛ تا جایی که با پذیرش ناتوانی خود در مبارزه ناخودآگاه به راهکارهایی مانند ناخن خوردن، شب ادراری، گریز از خواب و بیداری نشستن های طولانی، از خواب پریدن های پی در پی ناشی از دیدن کابوس های شبانه و گریه و زاری غیرقابل کنترل، روی می آوریم.

یکی از راه حل های عملی جهت کنترل و مدیریت استرس ساختن جعبه ی نگرانی هاست. در این تکنیک نگرانی ها، عوامل استرس زا و گاه وحشت های بجا و نابجا با تمام شاخ و برگ هایش نوشته و با نقاشی شده است و سپس در جعبه ای که بنابر میل و سلیقه ی سازنده تزیین شده است هست، انداخته می شوند.

اولین فایده ی این تکنیک این است که غول نگرانی ها و وحشت ها را که در ذهن مان همه جا با خود حمل کرده ایم، بر روی کاغذ می آوریم. همین کار باعث می شود تا غول ما از حالت انتزاعی به حالت عینی عوض کردن پیدا کرده و وجهه ی رمزآلود و ترسناک خود را تا حدودی از دست بدهد. با دیدن کاغذ نقاشی و یا نوشته درمی یابیم که بخش عمده ای از نگرانی ها صرفاً تخیلات ذهن ما بوده و مسئله در حالت کلی آنقدرها دلواپس کننده و یا وحشت آور نیست.

در مرحله ی بعد، این نگارش ها باعث می شوند ذهن مان کمی آزاد و تپش قلب مان کم شود و تنفس مان به حالت طبیعی برگردد که همین مسئله باعث ایجاد آرامشی کوتاه می شود، این آرامش فرصتی را فراهم می آورد تا جهت لحظاتی ذهن مان استراحت کند تا با دیدی روشن تر به مسئله نگاه کنیم. قضاوت و احیاناً خشم خود را کنار بگذاریم و به درک مسئله و چرایی آن بپردازیم. خود را از نقش فردی منفعل و آسیب پذیر خارج کرده و در حالتی بی طرفانه و برابر به خود و مسئله مان نگاه کنیم، جهت دقایقی احساس قربانی بودن را کنار بگذاریم و اوضاع را آن چنان که است مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. گاه در همین مرحله به این آشنایی می رسیم که اگر شاخ و برگ ها را هرس کنیم و غول مان را بدون هیچ زواید اضافی از بیرون نگاه کنیم، تنهایی و بی پناهی او آنقدر به چشم می آید که حاضر خواهیم شد جهت کمک به او (و به بیانی دیگر به بخش آسیب پذیر خودمان) او را در آغوش خود بگیریم و با مهر با او برخورد کنیم.

نحوه مدیریت استرس کودکان

این راهکار جهت کودکان در جهت مدیریت و مقابله با نگرانی ها و وحشت های ارزش بسیار کاربردی هست. کودک نقاشی اش را از جعبه بیرون می آورد و بزرگتر در نقش تسهیل گر، خود را در آن موقعیت شریک می کند، اکنون ذهنش نسبت به قبل بازتر شده است و با دیدی روشن تر می تواند آن را ببیند. در این لحظه می تواند، مشاهده کند که آنقدر جسور و شجاع بوده که توانسته غول ترسناکش را بر روی کاغذ آورد و هیچ اتفاق وحشتناکی هم نیفتاده است اکنون اوست که تصمیم می گیرد با آن مسئله چه برخوردی کند؟ آن را مچاله کند، به آن حمله کرده و کاغذ را ریزریز کند. در زیرزمین دفن کند. در مکانی قایمش کند، آن را آتش بزند. زیر آب بشویدش- آن را خط خطی کند- با آن دعوا کند. در موردش با بزرگتر خود گفتگو کند و یا آن را دوباره به جبعه برگرداند و به عنوان دوست خود نگهش دارد یا…

به محض اینکه کودک دریابد معادله عوض شده است و این بار اوست که می تواند به جای ترسیدن و کنار کشیدن، راه هایی را جهت مبارزه ترساندن و حتی کنار آمدن و دوست داشتن غول پیدا کند؛ اعتماد به نفس مورد نیاز جهت برخورد با مسئله را پیدا می کند، اکنون نوبت بزرگ تر است که با تسهیل کردن شرایط به کودک کمک کند. تا راهکار مناسب را جهت مسئله اش پیدا کند و با امتحان کردن آن، شیوه ی منحصر به فردش را جهت مدیریت شرایطی که برایش آسیب زا تلقی می شوند، در یابد. نباید انتظار داشت به محض نخستین امتحان، نگرانی کامل از بین برود و با راه حل درست کشف شود؛ گاه جهت بعضی نگرانی ها هیچ راه حلی وجود ندارد. ما در جهانی سرشار از احتمالات زندگی می کنیم و گاهی هیچ کنترلی بر پیشامدهای احتمالی نداریم ولی نشانه ما باید این باشد که در درجه ی اول، کودک خود را باور و به توانایی هایش اعتماد کند و بعد از آن تلاش نماید که با آشنایی و آگاهی، افکار، و احساسات خود را ابتدا در شرایط راحت و سپس در شرایط بزرگ تر و سخت تر مدیریت نماید، تا در نهایت با وجود تمام وحشت ها و نگرانی ها و کاستی ها خود را مالک دنیای خویش بداند و بتواند با ذهنی هوشیار و افکاری مثبت و نگاهی امیدوارانه، چراغ راهش را در دل تاریکی ها روشن نگه دارد.

استرس و نگرانی ها بخش عمده ای از افکار و احساسات روزانه ی ما به خصوص کودکان، را تشکیل می دهد. این حس می تواند بار خدادهای

منبع : ماهنامه کودک