علل دل درد در کودکان

کودکان در یکی دو سال اول زندگی، مهارت کلامی ندارند و نمی توانند دل درد خود را جهت مادر توضیح دهند و درد را با علایمی مانند بی قراری، گریه و… نشان می دهند. ح

علل دل درد در کودکان

عبارات مهم : کودکان

دل درد از شکایت های بسیار مرسوم بین کودکان است و علل بسیاری دارد

علل دل درد در کودکان

کودکان در یکی دو سال اول زندگی، مهارت کلامی ندارند و نمی توانند دل درد خود را جهت مادر توضیح دهند و درد را با علایمی مانند بی قراری، گریه و… نشان می دهند. حتی هنگامی که بزرگ تر هم می شوند، گاهی نوع دل درد آنقدر پیچیده می شود که خود مادر هم احساس می کند این دل درد با دل دردهای قبلی تفاوت دارد.

بنابراین دل درد کودک که مسئله شایعی هم محسوب می شود، پیچیدگی هایی دارد که مادران باید اطلاعاتی در مورد آن داشته باشند و بدانند چه زمانی مورد نیاز هست، کودک را به دکتر ارجاع دهند و چه زمانی می توانند خوددرمانی کنند. دکتر شیوا رفعتی، متخصص بیماری های کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد، در این باره زیاد توضیح داده است.

دل درد های کودکان از چه نوعی است؟
دل درد از شکایت های بسیار مرسوم بین کودکان است و علل بسیاری دارد. علل ممکن است کم خطر باشد و در اثر پرخوری، نفخ و یبوست ایجاد شده است باشند یا عللی که اورژانسی هستند و نیاز به جراحی دارند.

دل درد جهت کودکان ناراحت کننده است و معمولا هم مادران بلافاصله دست به کار می شوند و با روش های خانگی و سنتی مانند دادن عرق نعناع، نبات، زیره، آب نمک، خاکشیر، گرم کردن شکم کودک، زدن روغن زیتون به شکم، چرب کردن اطراف مقعد و…. تلاش می کنند دل درد کودک را تسکین دهند ولی باید توجه داشت گاهی انجام چنین درمان‎هایی ممکن است باعث تاخیر در ارجاع کودک به دکتر شود، به خصوص هنگامی که که درمان اورژانسی و جراحی مورد نیاز است.

بعد مادران باید تا حدودی بتوانند تفاوت بین دل درد معمولی و اورژانسی را تشخیص دهند؟
چند علامت هشداردهنده هستند که آشنایی آنها جهت خانواده ها بسیار کمک کننده هست. در بررسی انواع دل درد باید به طول مدت آن توجه داشت. هر چه طول مدت دل درد زیاد باشد، احتمال اینکه یک مسئله جدی وجود داشته باشد، زیاد هست. دل دردهای ناگهانی که بیش از ۴ ساعت طول بکشند، اهمیت بیشتری دارند. توصیه دیگر سن کودک هست. در کودکان شیرخوار ۱ تا ۳ ماهه کولیک (قولنج یا نفخ شکم) مرسوم تر هست. کولیک خطری ندارد و چنین کودکانی در طول روز هیچ مشکلی ندارند ولی شب ها معمولا ۳-۲ ساعت پاهای خود را روی شکم جمع و با شدت زیادی گریه می کنند.

البته حالتی شبیه به سکسکه هم دارند ولی در همین سن هم علل خطرناکی مثل پیچ خوردن و سوراخ شدن روده دیده می شود. کودکان بین ۳ ماه تا ۳ سال ممکن است دچار فرورفتن قسمتی از روده در قسمت دیگری از آن شوند که با دل درد شدید و استفراغ و خون در مدفوع همراه باشد. در سنین بالاتر باید به عفونت روده، مسمومیت غذایی و در کودکان پسر به فتق و پیچ خوردگی بیضه توجه داشت. در کودکان دبستانی آپاندیسیت بسیار مهم هست. درد آپاندیسیت معمولا از بالای ناف شروع می شود و به زیر شکم و سمت راست گسترش می یابد. شکم کودک بسیار حساس است و اجازه معاینه نمی دهد. معمولا تهوع، استفراغ و بی اشتهایی نیز وجود دارد. ضربه به شکم حین بازی هم باعث دل درد می شود. در کودکان چاق احتمال سنگ کیسه صفرا نیز وجود دارد که می تواند باعث دل درد شود.

اگر دل درد کودک پیشرونده و شدید باشد، حتما والدین باید کودک را به دکتر ارجاع دهند

موضوع بعدی شدت دل درد هست. اگر دل درد پیشرونده و شدید باشد، حتما والدین باید کودک را به دکتر ارجاع دهند.

به محل دل درد نیز باید توجه کرد. دل دردهایی که در محل خاصی باشد، می تواند نشان دهنده درگیری عضوی خاص باشد.

علائم همراه با دل درد در کودکان نیز هشداردهنده هست. اگر دل درد با دفع خون در مدفوع، تب بالا، استفراغ و… همراه باشد حتما باید کودک را سریع به مرکز درمانی رساند.

بسیاری از مادران تلاش می کنند با روش های سنتی درد کودک را تسکین دهند. آیا واقعا این درمان ها مفیدند؟
درمان های سنتی جهت همه دل دردها بافایده نیستند. گاهی هم ممکن است مسئله مهمی وجود داشته باشد و باعث تاخیر در کارها پزشکی شود. به عنوان نمونه ممکن است کودک دچار آپاندیسیت شود و مادر جهت تسکین درد، حوله گرمی روی شکم کودک بگذارد. این کار گاهی به ضرر بیمار هست. بعد هر لحظه باید به علائم هشداردهنده ای که گفته شد، دقت کرد ولی در مواقعی که کودک در اثر پرخوری و تند خوردن دل درد گرفته، نفخ دارد، آروغ می زند و… می توان از عرق نعناع استفاده کرد. استفاده از داروهای گیاهی جهت برطرف کردن دل درد باید به صورت موقتی و محدود باشد و به طور مداوم اصلا توصیه نمی شود. به کودکان زیر ۳-۴ ماه که دچار قولنج هستند، می توان عرق نعناع داد، مشروط بر اینکه کودک وزن گیری خوبی داشته باشد و بی حال و تب دار نباشد. باید توجه داشت دادن عرق نعناع به مقدار زیاد می تواند موجب شدت یافتن ریفلاکس و استفراغ در کودک شود. دادن عرق نعناع بعد از ۴-۳ ماهگی باید بسیار با احتیاط باشد چون بعد از این سن ممکن است کودک دچار بیماری هایی مانند پیچ خوردگی روده و انسداد روده شود که عرق نعناع، خاکشیر و… جهت آن خطرناک است.

در فصل زمستان کودکان زیاد از شکم درد شکایت می کنند. علت چیست و چگونه باید جلوی آن را گرفت؟
کودکانی که در اثر سرماخوردگی یا هر علت دیگری دچار سرفه های شدید شوند، ممکن است به دنبال آن دچار دل درد یا دردهای عضلانی در شکم شوند ولی دل دردهایی که در زمستان جهت کودکان اتفاق می افتد، به طورعمده به علت حساس بودن شکم کودک به سرما و کافی نبودن لباس او هست. مادران باید دقت کنند که شکم کودک هر لحظه پوشیده باشد. جهت این کار بهتر است زیرپوش های نخی بلند تهیه کنند که دورتادور شکم را بپوشاند یا شال پشمی دور شکم کودک بپیچانند. دادن عرق نعناع جهت کودکانی که در اثر سرما دچار اسهال شده است اند، بافایده هست. اگر با این کارها اوضاع کودک رو به اصلاح نباشد باید به دکتر مراجعه کنند.

سرما باعث تکرر دفع ادرار هم می شود. رفتن مکرر به دستشویی و استفاده از آب سرد باعث دل درد می شود. مادران باید به فرزند خود توصیه کنند حتما با آب ولرم خود را بشوید. در این مواقع نیز با گرم نگه داشتن دور شکم کودک می توان جلوی ادامه اوضاع را گرفت. ورزش کودک در هوای سرد نیز ممکن است باعث دل درد شود. تعریق از یک سو و فشار به عضلات شکم از سویی دیگر، از علل مهم در شکم دردهای زمستانی هستند. در فصل زمستان عفونت های ویروسی وجود دارند که باعث اسهال و استفراغ می شوند و ممکن است با تب هم توام شوند.

در واقع این ویروس ها روی دستگاه گوارش تاثیر می گذارند. البته در فصل زمستان هم باید به موارد اورژانسی علائم هشداردهنده توجه داشت. کودکانی که عادت به خوردن صبحانه ندارند نیز ممکن است در مدرسه دچار دل درد شوند. مادران حتما باید به این توصیه توجه داشته باشند و خوراکی بافایده و پرکالری در اختیار دانش آموز بگذارند. یبوست نیز در کودکان مرسوم است و باعث دل درد می شود. جهت برطرف یبوست باید مواد خوراکی فیبردار به کودک داد.