رابطه ی مغز، ذهن، شخصیت

نظریات متعددی جهت شخصیت از دید روان شناسی مطرح شده است است و هر کدام تحقیقات موافق و مخالف زیادی دارند. از طرفی مغز تنها قسمت پردازش کننده ی انسان می باشد. بنابرین می توان شخصیت را نیز در مغز جست و جو نمود. به راستی ذهن، مغز و شخصیت چیستند و چه ارتباطی با هم دارند؟

محمد حسین اطهاری نیکوروان-بخش خانواده تبیان

مغز

مغز حدود ۱۵۰۰ گرم وزن دارد، حجمش در مردها ۱۲۶۰ و زن ها ۱۱۳۰ سانتی متر می باشد. ( با وجود تفاوت در حجم کلی مغز، هیچ تفاوت معناداری در ضریب هوشی کلی بین مردها و زن ها یافت نمی شود) بافت مغز زیاد چربی ست. جهت حفاظت از مغز سه پرده با نام مننژ وجود دارد که مغز و نخاع را پوشش می دهد.

مغز به دو نیمکره تقسیم می شود که هر کدام مسئولیت خاص خود را دارند. به طور کلی نیمکره ی چپ مسئول پردازش های عددی و زبانی ست و نیمکره راست مسئول پردازش ادبیات، استعاره و موسیقی هست.

رابطه ی مغز، ذهن، شخصیت

در مغز میلیارد ها سلول عصبی (نورون) وجود دارد. این سلول ها مسئول پردازش می باشند. کودک تازه متولد شده است دو برابر زیاد از افراد بالغ سلول عصبی دارد و در طی وقت سلول هایی که از آن استفاده نشود از بین می رود. به عبارت دیگر هر نورونی که استفاده نشود در فرآیند هرس از بین می رود. از سویی دیگر اگر دو سلول عصبی مدام در ارتباط با هم باشند این دو سلول تقویت شده است و سرعت پردازش بالاتری خواهند داشت.

اجازه دهید با یک مثال مطلب اوج را شرح دهیم: دشتی را تصور کنید که تاکنون هیچ عابری از آن اوج گذر نکرده هست. اگر یک نفر جهت بار اول از آن عبور نماید ممکن است ردی از او باقی بماند ولی اگر بعد از او به عنوان نمونه صد نفر دیگر نیز دقیقا از مسیر او رد شوند، آن مسیر تبدیل به یک راه می شود که سرعت عابرین در آن زیاد خواهد بود.

ذهن

بنابر آنچه اوج گفته شد، مغز یک واحد مادی و فیزیولوژی ست، ولی ذهن یک پدیده ی فلسفی ست که به فرماندهی واحد مغز گفته می شود. ذهن در آثار افرادی چون زرتشت، بودا و افلاطون دیده می شود و بعد تر ها متفکران یونانی، هندی و فلاسفه ی اسلامی در این باره سخن ها راندند.

به دیگر سخن ذهن مسئول هوشیاری به احساسات ( مشمول بر دو دسته ی بدنی- مانند لامسه و چشایی- و عواطف- مانند افسردگی) ، اندیشه، حافظه و دیگر توانایی های مغزی انسان می باشد.

نظریات متعددی جهت شخصیت از دید روان شناسی مطرح شده است است و هر کدام تحقیقات موافق و مخالف زیادی دارند. از طرفی مغز تنها قسمت پردازش کننده ی

هر چند بعضی از اندیشمندان معاصر ذهن را به زیر پرسش بردند و وجود آن را انکار نمودند، ولی در محاورات عامیانه و بعضی از دانشمندان حوزه ی مغز، ذهنی هنوز به وفور یافت می شود.

شخصیت

شخصیت عبارت است از الگوی لگوهای معین و مشخصی از تفکر، هیجان و واکنش‌ها تعریف کرد که سبک شخصی فرد را در تعامل با محیط اجتماعی و مادی اش رقم می زنند.[۱] به عبارت دیگر شخصیت مشمول بر شاخصه های نسبتاً با ثبات و پایدار است که در توصیف آن ها از صفاتی همچون زودرنج، مضطرب، پر حرف، درونگرا و برون گرا و غیره استفاده می شود.

بر اساس این تعریف سه شاخصه از شخصیت نمایان می شود:

یکتا بودن: هیچ دو شخصیت یکسانی وجود ندارد.

پایداری: الگوی عمل افراد در طول عمر تقریبا به یک شکل ا ست.

پیش بینی پذیری: با دانستن شخصیت افراد می توان واکنش‌ها آنان را در شرایط متفاوت آینده نگری کرد.

رابطه ی مغز، ذهن، شخصیت

نظریات شخصیت بسیار گوناگون و متنوع اند، لذا از ذکرشان در این مقاله خود داری می کنیم.

و ولی من کیستم؟

از مجموع آن چه در اوج ذکر شد، چنین نتیجه ای می توان گرفت که: تجربیات دوران کودکی باعث فعال شدن بخش از سلول های مغزی ما می شوند. در صورتی که چند اتفاق باعث شود دو سلول با هم وارد عمل شوند، آن دو سلول سرعت بالاتری در پردازش خواهند داشت. حال رخداد جدیدی که نسبتا مشابه به آن باشد را در از آن گذرگاه پردازش می کند.

شاید خیلی از ما کودکانی که تازه زبان باز کرده اند را دیده باشیم. کودکی را در چنین شرایط فرض نمایید، او واژه ی آب را یاد گرفته و هر مایعی را آب می نامد. خواه این مایع بی رنگ همچون آب باشد خواه این مایع سیاه رنگ مانند نفت باشد.

سخن آخر

شخصیت ما چیزی نیست جز شاهراه های عصبی که بر اساس تجربیات دوران کودکی شکل گرفته هست. جهت شکل دهی به شخصیت باید از دوران کودکی تجربیاتی فراهم آوریم که فرد آن ها را به طریق جامعه پسند حل کند.

نظریات متعددی جهت شخصیت از دید روان شناسی مطرح شده است است و هر کدام تحقیقات موافق و مخالف زیادی دارند. از طرفی مغز تنها قسمت پردازش کننده ی