بازی مناسب جهت آموزش مفاهیم اخلاقی و دینی به کودک

کودک، بسیاری از اصول ارزشمند اخلاقی و اجتماعی مثل کمک به دیگران، مشارکت، همدلی، بخشش، احترام گذاشتن، قناعت و… را هنگام بازی می آموزد. لذا …

این گونه موارد و مفاهیم انتزاعی مثل «خدا»، «مرگ»، «قیامت» و «کیفر و پاداش اعمال» را می توان در قالب بازی های نمایشی و داستان های کودکانه آموزش داد به عقیده پژوهشگران غربی، مفاهیم دینی را می توان از طریق نقاشی، موسیقی، سرود و بازی های نمایشی به کودک آموخت؛ مثلاً هنگامی که به تقلید از پدر و مارد، نماز می خواند این عمل در نظرش یک بازی هست. اگر والدین بعد از نیاز با بوسیدن و در آغوش گرفتنش، این عمل را تقویت کنند، موجب می شود در آینده نزدیک به آسانی از نماز خواندن استقبال کند.

عبارات مهم : اسباب بازی – حجاب اسلامی

در ذیل بعضی بازی هایی بیان می شود که با کمک آن ها، می توان کودکان را با آداب دینی و اسلام آشنا کرد:

۱- قصه ای را حول محور احترام گذاشتن، کمک به مستمندان و سالمندان، نماز جماعت و… تعریف کرده، بعد با کودک نمایش آن داستان را اجرا کنید.

۲- جهت آموزش پوشش و حجاب اسلامی نمایشی ترتیب دهید، که در آن از چادر استفاده شود؛ مثلاً طی بازی بگویید: «آفرین دخترم سریع برو چادرم را بیار که دیر نشه» یا «چقدر با این روسری دوست داشتنی تر شدی».

۳- جهت آموزش اسراف نکردن می توانید بازی آشپزی خیالی را انجام دهید که در آن کودک و شما مشغول تمیز کردن نخود و لوبیا هستید در ضمن به او گوشزد کنید که «خوب مواظب باش همراه آشغال ها عدس و نخود را دور نریزی» یا «کشک ته شیشه نماند» یا «پیازها نسوزد».

وقتی غذا پخته شد، با «بسم الله» شروع به خوردن کرده و در آخر، خدا را به خاطر نعمت هایش شکر کنید.

۴- هنگامی که کودک را به پارک می برید و در صف سُرسُره یا تاب بازی قرار می گیرد به او آموزش دهید نوبت را رعایت کند و به خاطر این عمل او را تشویق نمایید.

۵- برایش اشعاری با عنوان ادب، نظافت، سلام، کمک، نماز و… با آهنگی قشنگ خوانده و از او بخواهید آن ها را حفظ کند.

۶- با ساختن کاردستی به کمک کودک، انواع آداب اجتماعی را می توان به او آموزش داد؛ مثلاً با مقوا یک چراغ راهنمایی و چند تابلوی راهنمایی رانندگی، درست کنید، با استفاده از چند ماشین کوچک، بازی رعایت قانون و مقررات و رعایت حق دیگران را- که سفارش دین ماست- به او یاد بدهید.

۷- صدای باد، باران، آبشار، پرندگان، حیوانات اهلی یا وحشی، رعد و برق، گریه نوزاد و … را تهیه کنید تا کودک آن ها را بشنود و تشخیص دهد. هم وقت با این بازی او را با نعمت های خدا آشنا کنید و فایده های آن را در قالب جمله هایی کوتاه بگویید.

۸- جهت آموزش توکل- چون درک و فهم آن جهت کودک، مسئله تر از نوجوانان است- آن را در قالب داستان تعریف کنید و جهت آموزش امیدواری از قصه، خاطره و نمایش کودکان بهره بگیرید. کودک، داستان ها و نمایش هایی را که از زبان حیوانات است زیاد دوست دارد؛ استفاده از آن ها جهت آموزش آداب بهتر خواهد بود، ولی نباید زیاد تکرار شود. بلکه مناسب تر است قصه را تعریف کنید و از کودک بخواهید آن را با اجرای نمایشی بیان کند.

حتی می توان در بازی های قایم باشک به جای گفتن: « ده، بیست، سی، چهل و…» از سوره های کوچک قرآن مثل توحید، ناس، فلق و … استفاده کنید. این عملکرد باعث می شود آموزش قرآن توأم با خوش حالی و بازی باشد. لذا سریع تر یاد می گیرد و به آن ها رغبت نشان می دهد.

بنابر آنچه گفته شد با استفاده از بازی تقلیدی، سازنده، وانمودسازی و با قاعده و با اندکی صبر می توان به کودک آداب فردی و اجتماعی و دینی را آموزش داد. گزینش اسباب بازی مناسب نیز به کودک وقت می دهد تا جنبه های جسمی، روانی، عاطفی، اجتماعی و اخلاقی خود را تربیت کند؛ در صورتی که بی خطر، مقاوم، قابل حمل و متنوع باشد.

نکته هایی در گزینش اسباب بازی

در نظر گرفتن نکات ذیل جهت گزینش اسباب بازی حائز اهمیت است:

– اسباب بازی باید متناسب با سن و هم موزیک با توانایی ذهنی کودک باشد.

– راحت بودن آن، تحرک ذهنی و قدرت ابتکارش را زیاد خواهد کرد.

– گوناگونی و تنوعش؛ موجب رشد و شکوفایی استعداهای متفاوت می شود.

– اگر اسباب بازی به رنگ متنوع و شاد یا نمادی از حیوان یا اشیاء و موجودات دیگر مثل؛ هواپیما، ماشین، وسایل منزل و … باشد؛ باعث پرورش و گسترش خیالات و تصورات کودک می گردد.

– اسباب بازی باید با ارزش های فرهنگی جامعه هم خوانی داشته باشد، بعد در گزینش عروسک دقت کرده، عروسکی با معیارهای اسلامی، گزینش کنید؛ از آن جایی که کودک به باعث علاقه به عروسکش، در ظاهر از او تقلید می کند، اگر نیمه عریان و متناسب با فرهنگ غرب باشد، نباید انتظار داشته باشید در آینده حجاب را به آسانی قبول کند.

---

منبع : عطیه الهی – فاطمه سادات آقا میری