آثار منفی تنبیه کودک

در مسیر تربیت کودک، به تنبیه نیاز هست؛ ولی باید در نظر داشت که این عمل، اگر با ظرافت و سنجیدگی انجام نشود جنبه های منفی فراوانی هم دارد.

تنبیه شدید، موقتاً بدرفتاری کودک را متوقف کرده باعث تسکین فوری والدین می شود ولی در واقع اضطراب او را به همراه دارد، لذا نمی تواند قواعد اخلاقی مورد نظر را بیاموزد. اضطراب ناشی از تنبیه، اعتماد به نفس او را پایین می آورد و موفقیت در زندگی آینده اش را به خظر می اندازد. از طرفی، طفل از والدین تنبیه کننده دوری می گزیند؛ لیکن به اعتقاد او، تنبیه ناعادلانه هست، بنابراین در حالی که از آن ها کینه به دل می گیرد، با فرار از زیر بار اطاعت تلاش در انتقام گیری کرده و در مقابله با همسالان از شیوه سیلی زدن، داد و فریاد زدن و زورگویی استفاده می کند؛ این عمل موجب فاصله گیری دوستان و به انزوا کشیدن او خواهد شد.

هم چنین به جهت تحقیر شدن شخصیتش که ناشی از تنبیه بدنی هست، زیردست بار آمده اجازه می دهد دیگران به او زور بگویند. در آینده نیز این فرد واکنش‌ها خشونت آمیز را در مورد فرزندان خود به کار خواهد گرفت. به عقیده ژان ژاک روسو:

آثار منفی تنبیه کودک

هنگامی که طفل به دنیا می آید فریاد می زند، دوره شیرخوارگی را به گریه کردن می گذراند. گاهی او را می جنبانند یا نوازش می کنند تا آرام شود گاهی او را ترساندن می کنند یا کتک می زنند تا سکوت کند. یا به میل فرزند تن در می دهیم یا به آنچه مورد نظر خودمان است عمل می کنیم. یا تسلیم هوا و هوس های او می شویم یا او را تسلیم هوا و هوس های خود می سازیم. حد وسطی در بین نیست یا باید فرمان بدهد یا اطاعت کند. بنابراین اول چیزی را که می فهمد معنای اربابی و بندگی است گاهی بیش از آن که گناه خود را بداند یا حتی بیش از آن که گناهی از وی سر بزند، مجازاتش می کنیم. بدهید طریق در همان اول طفولیت سموم بوالهوسی، خودخواهی، کینه، ظلم و سایر شهوات و نفسانیات را در دل صاف او می ریزیم و بعدها پیدایش این رذایل را به محیط زیست او نسبت می دهیم؛ به عبارت دیگر، آن ها را شریر بار می آوریم و بعد شکایت می کنیم که آیا شریر هستند.

روش های جایگزین تنبیه

با بر قرار کردن رابطه ای مناسب با کودک ارائه الگوهایی جهت رفتا مناسب آگاه ساختن بیش از موقع در مورد نحوه واکنش‌ها کردن و تحسین هنگام انجام واکنش‌ها خوب، می توانید کردار خوب را در وجود او تنبیت کنید و به جای تنبیه بدنی، روش های دیگر را- که بیان شد- به کار بگیرید تا آثار تنبیه بدنی گریبان گیر کودک و خانواده نشود در ذیل به روشی که می توان جانشین تنبیه کرد، اشاره می شود:

اگر تصویر العمل هایی احساسی خود را کنترل کنید، به گونه ای که هیچ فردی، حتی فرزند نتواند شما را به احساس، تفکر یا عمل خاصی وادار کند، می توانید یا تمرکز کردن بدانید چه کاری عالی ترین تأثیر را بر کودک داشته، آن را انجام دهید. حفظ خونسردی در مواقعی که او خطایی را انجام می دهد بسیار اهمیت دارد؛ مثلاً اگر ناخودآگاه اشتباهی انجام دهد، خودش نیز از این عوض کردن ناراحت هست. در این میان، احساس همدردی شما، زیاد موثر است تا تنبیه که احساس پشیمانی را در او زائل کرده و او را به جرّ و بحث وا می دارد. لذا اگر عذرخواهی کرد، عذر او را بپذیرد که در قرآن آمده است: (سوره شوری/ آیه ۴۳)

کسانی که شکیبایی و عفو کنند از کارهای پر ارزش است.

در مسیر تربیت کودک، به تنبیه نیاز هست؛ ولی باید در نظر داشت که این عمل، اگر با ظرافت و سنجیدگی انجام نشود جنبه های منفی فراوانی هم دارد.

پس بعد از حفظ خونسردی و احساس همدردی، انتظارات خود را جزء به جزء شرح داده و به کودک نشان دهید که چگونه می تواند اشتباهات خود را جبران کند؛ سپس به او وقت داده تا در پی جبران بر اید؛ مثلاً اگر روی کاناپه اشغال ریخته شده است و نمی دانید مقصر کیست، چاره آن تحقیر و یا سرزنش کردن نیست بلکه باید گفت:

من نمی خواهم بدانم که این کار را چه کسی کرده، من دوست دارم دیگه این کار انجام نشه، حالا من هر دوی شما را نیاز دارم که آشغال ها را از روی کاناپه تمیز کنید.

اگر در برابر خطای طفل:

– با او محترمانه برخورد کنید؛

– راجع به احساس و احتیاجاتش به صورت کوتاه و واضح با او صحبت کنید؛

آثار منفی تنبیه کودک

– سپس راجع به احساس احتیاجات و انتظارات خود، به او بگویید؛

– بعد از کودک بخواهید راه حل های خود را بگوید؛

– سپس به عالی ترین شیوه عمل کنید.

تأثیر مثبتی در عدم تکرار آن خواهد داشت.

در مسیر تربیت کودک، به تنبیه نیاز هست؛ ولی باید در نظر داشت که این عمل، اگر با ظرافت و سنجیدگی انجام نشود جنبه های منفی فراوانی هم دارد.

منبع : کتاب عطیه الهی / فاطمه سادات آقا میری