نحوه شکوفا سازی استعدادهای کودک

انسان موجودی اثرگذار، اثر پذیر و دارای نیروی اختیار، گزینش و اراده آزاد هست، از این رو، جهت شکوفایی و به فعلیت رسیدن قوا و استعدادش نیاز به تربیت دارد و تنها تربیت دینی است که می تواند زمینه تکامل همه جانبه او را، به خاص در بعد معنوی و الهی فراهم کند.

رسول خدا (صلی الله علیه واله وسلم) و امامان معصوم (علیهم السلام) توجه خاص ای به شکوفایی استعداد فرزندان داشته و فرموده اند:

فرزندان خود را به آموختن و دانش وا دارید.

اگر استعدادها با توجه به مبانی دینی پرورش یابد، انسان را به سمت جامعه آرمانی هدایت می کند. جهت رسیدن به مقصود مورد نیاز است که والدین مسلمان، عالی ترین شیوه هایی که مورد پسند عقل و دین هست، در این مسیر به کار گیرند.

نحوه شکوفا سازی استعدادهای کودک

راه های شکوفاسازی استعداد کودکان

در ذیل به راه کارهایی که می توان با عملی ساختن آن در شکوفا ساختن استعداد کودک نقش داشت، اشاره می شود:

– تنها به یک جنبه از واکنش‌ها کودک توجه نکنید، تلاش تان بر این بدانند که همه ابعاد وجود کودک را پرورش دهید تا دریابید در کدام بُعد استعداد بیشتری دارد؛ لیکن هر کودکی در زمینه ای خاص استعداد و علاقه دارد که احتمالاً همسالانش آن را ندارند؛ باید این تفاوت ها را به رسمیت بشناسید و آن استعداد برجسته را تقویت کنید و از او توقع نداشته باشید که همان مسیری را بپیماید که شما نتوانسته اید طی کنید. بگذارید خودش در آشنایی استعدادش دخیل باشد، تنها نیازهای طفل را در نظر بگیرید، از آموزش های سخت و طاقت فرسا جلوگیری کنید و اجازه دهید روح و جان کودک با میل و علاقه راه را طی کند. «پانولو فریره» روان شناسی برزیلی می گوید:

هر آموزشی که بدون ارتباط با نیاز خود انگیخته کودک باشد، دیر یا سریع از قلمرو زندگی او خارج می شود.

انسان موجودی اثرگذار، اثر پذیر و دارای نیروی اختیار، گزینش و اراده آزاد هست، از این رو، جهت شکوفایی و به فعلیت رسیدن قوا و استعدادش نیاز به

از طرف دیگر، اگر در این آموزش ها شتاب زده عمل کنید، فرآیند رشد یا اختلال و حتی با بعد روی مواجه می شود. پدر و مادر باید بدانند که رشد واقعی، زمانی است که با عمق و پختگی همراه باشد؛ چون گاه پیشرفت سریع، کودک را از تأمل و تعمق و تفکّر زیاد محروم می کند.

– زمینه را جهت ایجاد پرسش های تازه در ذهن کودک آماده کنید؛ مثلاً او را به محیط های تازه مثل باغ پرندگان، باغ وحش، موزه های جانورشناسی و گیاه شناسی ببرید تا در اثر برانگیخته شدن پرسش ها در ذهن طفل و رسیدن به پاسخ صحیح، تجربه و دانش او زیاد کردن پیدا کند و در جهت پرورش استعدادش اقدام بهینه صورت گیرد.

امیرالمومنین (علیه السلام) در این باره می فرمایند:

هر که در خردسالی اش بپرسد در سرنوشت بزرگ سالی اش پاسخ می دهد.

در کنار این اقدام هنر مشاهده درست و استفاده از عقل و درک وقایع را یاد دهید. عادت به استفاده از عقل و به کارگیری آن در مسیر زندگی و بهره گیری از تجربه ها و علوم باعث باروری و تکامل عقل شده است و برعکس، اگر تنها اطلاعاتی را بدون درک حقیقت آن، حفظ کند، این خود مانعی در راه رسیدن به نشانه محسوب می شود.

– اگر جهت کودک مشکلی پیش آمد، به او اجازه دهید با آرامش درونی و اعتماد به نفس، احساسات خود را بیان کند. ابراز وجود و صراحت در بیان احساسات، عاملی جهت کشف خود است بعد ابتدائاً به او راهکار ارائه ندهید و بعد از شنیدن احساساتش، او را راهنمایی کنید تا خودش راه حل مناسب را بیابد. پاسخ به تمامی پرسش های کودک، وقت شکوفایی مهارت های او را جهت کشف و اختراع از بین می برد.

نحوه شکوفا سازی استعدادهای کودک

– در امور متفاوت منزل و مدرسه با فرزندتان به گفت وگو بنشینید؛ جهت صحبت های کودک ارزش قائل شوید و جهت به دست آوردن اطلاعات زیاد او را تشویق کنید.

– کلماتی مثل «همیشه»، «هیچ وقت» و «مداوم» را از دایره واژگانی خود از بین بردن و عبارت «تو می توانی» را جایگزین کنید. فرزندی که از پدر خود می شنود: «تو هیچ وقت موفق نمی شوی»، نمی تواند راه های موفقیت و کشف استعدادهایش را پیدا کند. ولی والدینی که کودک خود را تشویق کرده و می گویند: «تو می توانی به نشانه برسی»، می توانند به شکوفایی استعداد فرزندشان کمک کنند.

– کودک را تحقیر نکنید و به گفتار و رفتارش بها دهید تا فردی خجالتی و با اعتماد به نفس ضعیف بار نیاید؛ این عامل، مانع رسیدن به موفقیت ها در آینده می شود. از همین روست که حضرت علی (علیه السلام) می فرمایند:

خجالت با محرومیت رفیق است.

انسان موجودی اثرگذار، اثر پذیر و دارای نیروی اختیار، گزینش و اراده آزاد هست، از این رو، جهت شکوفایی و به فعلیت رسیدن قوا و استعدادش نیاز به

بنابراین با ارزش قائل شدن جهت اتصال مثبت و گفتار زیبای فرزندتان و اجازه ابراز عقایدشان، از خجالتی بار آمدن آن ها جلوگیری کنید.

– جهت کودک کتابخانه ای کوچک تشکیل دهید، روزانه جهت او داستان های جالب را به صورت پرسش برانگیز بخوانید، به گونه ای که داستان با پاسخ های کودک به آخر برسد. تلاش کنید زیاد هدایایی که برایش می خرید کتاب باشد یا اگر اسباب بازی تهیه می کنید، نشانه مشخص نداشته و کاربردهای مختلفی داشته باشد، تا موجب باز شدن ذهن و شکوفایی عقل او گردد.

– آموزش وقت شناسی از مسائلی است که در شکوفایی استعداد نقش مهمی دارد. که اگر از سنین پایین به آن پرداخته شود، موجب خواهد شد، کودک، ارزش و قدر وقت را بداند و در آینده به موفقیت های چشم گیر دست یابد؛ لذا جهت دیدن کارتون، نقاشی، بازی، کاردستی و… وقت های مخصوص تعیین کنید. تا او با شیوه های وقت شناسی و وقت گذاری آشنا شود.

نحوه شکوفا سازی استعدادهای کودک

– بالاترین و بنیادی ترین نیاز روانی و عاطفی کودک، نیاز به امنیت هست؛ از آن جایی که وحشت و احساس ناامنی، مانعی بر سر پیشرفت است به واسطه امنیت، آرامش معنوی و جسمی را درک کرده و می تواند اعتقادات و اندیشه های خود را به آسانی ابراز کند و به ابتکار و خلاقیت دست یابد. این احساس امنیت در خانواده زیاد از جانب مادر تأمین می گردد. البته عدم برقراری روابط شایسته و عاطفی پدر و مادر و فرزند و اختلاف میان والدین، امنیت و آرامش را از منزل سلب کرده موجبات اضطراب و ناراحتی کودک را فراهم آورده و پیشرفت او را با خطر مواجه می سازد.

امید است با پیاده سازی موارد یاد شده است در زندگی، گام به گام با فرزند خود در شکوفا شدن توانایی هایش سهیم باشیم و درهای موفقیت را به روی او باز کنیم، که پرورش فرزند صالح با قدرت فکری مثبت و توانمند در پیشبرد جامعه به سمت راستی و درستی حائز اهمیت هست.

منبع :کتاب عطیه الهی / فاطمه سادات آقا میری