معنی اسم گیتی

گيتي :    ۱- جهان، دنيا، كره‌ي زمين؛ ۲- (در نجوم) كيهان.

 

 

اسم گیتی در لغت نامه دهخدا

گیتی. (اِ) جهان. کره ٔ زمین. عالم سفلی. (از برهان قاطع) (از بهار عجم ) (از آنندراج ) (از ناظم الاطباء). کره ٔ خاکی. کره ٔ ارض :
ایا خورشید سالاران گیتی
سوار رزم ساز و گرد نستوه.
رودکی.
هموار خواهی کرد گیتی را
گیتی است کی پذیرد همواری.
رودکی.
گیتیت چنین آمد گردنده بدین سان
هم باد برین آمد و هم باد فرودین.
رودکی.
دقیقی چار خصلت برگزیده ست
به گیتی در ز خوبی ها و زشتی.
دقیقی.
ابوسعد آنکه از گیتی بدو بربسته شد دلها
مظفر آنکه شمشیرش ببرد از دشمنان پروا.
دقیقی.
به سوی زواره یکی بنگرید
کزین سان شگفتی به گیتی که دید.
فردوسی.
به گیتی رونده بود کام اوی
به منشورها بر بود نام اوی.
فردوسی.
ز بهر جهاندار شاه کیان
ببستند گردان گیتی میان.
فردوسی.
از حسن رای تست که گیتی گوای تست
گیتی سرای تست ز کیماک تا خزر.
فرخی.
ولیکن تو از آن ترسی که چون گیتی ترا گردد
شمار گیتی از تو باز خواهد داور سبحان.
فرخی.
شه گیتی ز غزنی تاختن برد
بر افغانان و بر گبران کهبر.
عنصری.
شاهی که ز مادر ملک و مهترزاده است
گیتی بگرفته ست و بخورده ست و بداده ست.
منوچهری.
بی من نتوان کردن شادی و طرب هیچ
زیرا که بدین گیتی اصل طرب این است.
منوچهری.
تا روم ز هند لاجرم شاها
گیتی همه زیر باج و ساکردی.
عسجدی.
به گیتی عاشقی بی غم نباشد
خوشی و عاشقی باهم نباشد.
(ویس و رامین ).
چو گیتی را به آسانی توان خورد
چه باید با همه کس دشمنی کرد.
(ویس و رامین ).
هر آن گاهی که گیتی گشت بی من
مرا چه دوست در گیتی چه دشمن.
(ویس و رامین ).
سیزده سال شهنشاه بماند اندر حبس
کز همه نعمت گیتیش یکی صبر ندیم.
(تاریخ بیهقی چ ادیب ص ۳۹۰).
دل از آز گیتی چه پرکرده ای
از او چون بری آنچه ناورده ای.
اسدی.
گیتی بشنو که می چه گوید
با بی دهنی وبی زبانی.
ناصرخسرو.
گیتی بسان خاطر بی غفلت
پرنور نفع و خیر ازیرا شد.
ناصرخسرو.
صبح صادق عرصه ٔ گیتی رابه نور جمال خویش منور گردانید. (کلیله و دمنه ).
گیتی سیاه خانه شد از ظلمت وجود
گردون کبودجامه شد از ماتم وفا.
خاقانی.
شاه بود آگه که وقتی ماهی و گاو زمین
کلی اجزای گیتی را کنند ازهم جدا.
خاقانی.
خدایا تا جهان را آب و رنگ است
فلک رادور و گیتی را درنگ است.
نظامی.
– ترکیبات :
گیتی آرا. گیتی آرای. گیتی آراستن. گیتی آفریدن. گیتی آفرین. گیتی افروز. گیتی افزای. گیتی افروختن. گیتی افروزی. گیتی پرور. گیتی پژوه. گیتی پسند. گیتی پناه. گیتی خدای. گیتی خدیو. گیتی خرام. گیتی خور. گیتی دار. گیتی داور. گیتی ستان. گیتی شناس. گیتی فروز. گیتی فزای. گیتی کرده. گیتی گرد. گیتی گروه.گیتی گشا. گیتی گشای. گیتی نکوه. گیتی نما. گیتی نمای. گیتی نورد. در هریک از این ترکیبات رجوع به ردیف خود شود.
– آن گیتی ؛ آخرت. آن جهان :
اگر رحمت نیاری من بمیرم
در آن گیتی ترا دامن بگیرم.
(ویس و رامین ).
– این گیتی ؛ این دنیا. این جهان.
– دو گیتی ؛ این دنیا و آن دنیا. دنیا و آخرت. دو جهان :
بوی در دو گیتی ز بد رستگار
نکوکار گردی بَرِکردگار.
فردوسی.
دو گیتی را نهاد و راستی کرد
به مویی اندر او کژی نیاورد.
(ویس و رامین ).
– سفله گیتی ؛ گیتی پست و دون :
به چشمم ندارد خطر سفله گیتی
به چشم خردمند ازیرا خطیرم.
ناصرخسرو.
|| روزگار. (برهان قاطع) (فرهنگ نظام ) (فرهنگ شعوری ) (بهار عجم ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) :
همچنان گیتی که دارد آبگین
چون بماند داستان من برین.
رودکی.
خوشا نبیذ غارجی با دوستان یکدله
گیتی به آرام اندرون مجلس به بانگ و ولوله.
شاکر بخاری (از لغت فرس ).
مَلِک چو اختر و گیتی سپهر و در گیتی
همیش باید گشتن چو بر سپهر اختر.
عنصری.
یکی مهره باز است گیتی که دیو
ندارد به ترفند او هیچ تیو.
عنصری.
به گیتی در آن است درویشتر
کش از آز بر دل گره بیشتر.
اسدی.
شدستم ز انده گیتی مسلم
چو گشتم ز انده عزلت ممکن.
خاقانی.
هرآنکه گردش گیتی به کین او برخاست
بغیر مصلحتش رهبری کند ایام.
سعدی.
|| بمجاز، حیات و زندگی و عمر :
که گیتی سپنج است و جاوید نیست
فری برتر از فر جمشید نیست.
فردوسی.
که فرجام، روز تو هم بگذرد
خنک آنکه گیتی به بد نسپرد.
فردوسی.
|| کنایت از وضع و اوضاع :
چو گیتی چنان دید شاپور گرد
عنان کئی بارگی را سپرد.
فردوسی.
|| در تداول حکمت اشراق، گیتی به معنی عالم ظلمانی جسمانی است. شیخ اشراق گوید: جهان به دو گونه تقسیم شود، مینوی و آن جهان نورانی روحانی است و گیتی آن عالم ظلمانی جسمانی. رجوع به حاشیه ٔ حکمة الاشراق چ کربن ص ۱۵۷ شود. عالم ماده. ناسوت. عالم فنا. || گلی است بسیار خوشبوی که از دریای بصره آورند. (برهان قاطع). رجوع به گیتی آرای شود.
گیتی. (اِخ ) دهی است از دهستان درختگان بخش مرکزی شهرستان کرمان. واقع در ۳۷هزارگزی شمال خاوری کرمان و۲هزارگزی باختر راه مالرو شهداد به کرمان. محلی کوهستانی و هوای آن سردسیر و سکنه ٔ آن ۱۴۵ تن است. آب آن از قنات تأمین میشود. محصولات آن غلات و حبوب و شغل اهالی زراعت است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۹).

اسم گیتی در فرهنگ فارسی

گیتی
جهان، دنیا، روزگار
( اسم ) ۱ – جهان عالم : آن یافتی است در غفلت ناخواسته در آمده و رهی با خود پرداخته در مشاهد. قریب و مطالع. جمع افروخته مهر ازل سود کرده و دو گیتی بزیان برده . ۲ – عالم سفلی کر. زمین : ز بهر جهاندار شاه کیان ببستند گردان گیتی میان . یا آن گیتی . آخرت آن جهان . یا این گیتی . این دنیا این جهان . یا دو گیتی . دو جهان دو عالم کونین : ۳ – وضع جهان اوضاع : چو گیتی چنان دید شاپور گرد عنان کیی بارگی را سپرد . ۴ – گل گیتی
دهی است از دهستان درختگان بخش مرکزی شهرستان کرمان .
گیتی خوری
عمل گیتی خور . در تنعم و ناز بودن .
گیتی دار
( صفت ) دارند. جهان پادشاه عالم .
دارنده گیتی . صاحب و قابض گیتی
گیتی داری
دارندگی جهان پادشاهی عالم .
عمل گیتی دار . گیتی
گیتی داشتن
( مصدر ) جهانبانی کردن سروری کردن در دنیا پادشاهی داشتن .
گیتی داور
کسی که در جهان داور و حاکم باشد : با تیغ گردون پیکرش گردون شده خاک درش وزرای گیتی داورش گیتی نمودار آمده . ( خاقانی )
گیتی ستان
( صفت ) ۱ – فاتح عالم جهانگیر جهانگشای : موکب گیتی ستان حضرت صاحبقران از حوالل قارص نهضت نمود ..
به معنی گیتی آرای و گیتی بان باشد .
گیتی ستانی
فتح عالم جهانگیری جهانگشایی .
عمل گیتی ستان . غلبه بر عالم .
گیتی شناسی
شناختن جهان مجرب بودن .
گیتی فروز
۱ – ( صفت ) روشن کنند. جهان : که بهرام بر ساوه پیروز گشت برزم اندرون گیتی افروز گشت . ۲ – آفتاب : بخشکی رسیدند چون روز گشت گه تابش گیتی افروز گشت .
آنچه جهان را روشن و فروزنده کند . عالمتاب و روشن کننده عالم .
گیتی فروزی
افروختن گیتی روشن ساختن جهان .
گیتی فزا ی
( صفت ) فزایند. گیتی آباد کنند. جهان .
گیتی گرد
گردنده گیتی . گیتی دوار
گیتی گردی
گردش گیتی . عمل گیتی گرد
گیتی گروه
( اسم ) ۱ – خلق جهان مخلوقات . ۲ – آدمیان .
گروه و جمعیت که در گیتی بود . یا کنایه از آدمیان باشد .
گیتی گشا ی
( صفت ) فاتح جهان جهانگیر : ساحبقران گیتی گشا از قصر جهان نما بسعادت سوار شده … درباغ چنار نزول فرمود .
گیتی گشای
تاریخی است بتقلید تاریخ و صاف که بسیار سست و متکلفانه نوشته شده . مولف آن میرزا صادق نامی است که معاصر زندیه بوده است .
به معنی گیتی گشا . فاتح عالم
گیتی گشایی
فتح جهان جهانگیری .
گیتی مدار
آنکه مدار گیتی بگرد او باشد گیتی پناه : ای ضیائ السلطنه ای بانوی گیتی مدار.
گیتی نما
[cosmorama] [عمومی] نمایشگاهی از عکس های ژرف نما (perspective pictures) از مکان های مختلف جهان، معمولاً بناها و مناظر نمادین کشورها، که با استفاده از نور و عدسی جلوه ای واقعی پیدا می کنند

اسم گیتی در فرهنگ معین

گیتی
[ په . ] (اِ.) ۱ – دنیا، جهان . ۲ – کاینات .
گیتی نورد
(نَ وَ) (اِفا.) جهانگرد.

اسم گیتی در فرهنگ فارسی عمید

گیتی
جهان، دنیا، روزگار.
گیتی داور
کسی که بر همۀ جهان داوری کند.
گیتی ستان
جهان گیر، جهان گشا.
گیتی شناس
۱. آن که همۀ جهان را بشناسد، شناسندۀ جهان.
۲. جهان دیده، مجرب
گیتی فروز
روشن کنندۀ جهان.
گیتی گشا
جهان گشا، جهان گیر.
گیتی نما
جهان نما، نشان دهندۀ جهان.
گیتی نورد
= جهانگرد
گیتی آرا
آرایندۀ گیتی، جهان آرا، عالم آرا.
گیتی آفرین
آفرینندۀ جهان، خالق عالم.
گیتی بان
۱. نگهبان گیتی.
۲. [مجاز] پادشاه.
گیتی پرور
۱. آن که جهان را نظم و پرورش دهد.
۲. [مجاز] آفتاب.
گیتی پژوه
پژوهندۀ گیتی، جهان جو، دنیاطلب.
گیتی پسند
دنیاپسند.
گیتی پناه
۱. پناه دهندۀ جهان.
۲. [مجاز] پادشاه.
گیتی خدا
۱. خداوند گیتی، پروردگار.
۲. [مجاز] پادشاه.
گیتی خدیو
پادشاه جهان.
گیتی خرام
= جهانگرد
گیتی خور
آن که از همۀ نعمت های جهان بهره ور شود.

اسم گیتی در اسامی پسرانه و دخترانه

گیتی
نوع: دخترانه
ریشه اسم: فارسی
معنی: (تلفظ: giti) جهان، دنیا، کره ی زمین، (در نجوم) کیهان – جهان، عالم
گیتی ناز
نوع: دخترانه
ریشه اسم: فارسی
معنی: آن که موجب فخر و مباهات گیتی است

اسم های پسرانه بر اساس حروف الفبا

اسم های دخترانه بر اساس حروف الفبا

  • کتاب زبان اصلی J.R.R
  • دانلود کتاب لاتین
  • خرید کتاب لاتین
  • خرید مانگا
  • خرید کتاب از گوگل بوکز
  • دانلود رایگان کتاب از گوگل بوکز